Bài giảng Ngữ văn 7 - Bài: Làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Bài: Làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ

1. KHỞI ĐỘNG Chọn từ thích hợp vào chỗ trống: Cuộc sống tâm hồn gọi lời con tim + .Cuộc sống là cánh đồng màu mỡ để cho thơ bén rễ sinh sôi”.( Puskin) + “ Thơ là cây đàn muôn điệu của ..tâm hồn của nhịp thở .(con tim Hoài Thanh + “ Thơ ra đời khi cảm xúc đã tìm thấy suy nghĩ của mình và suy nghĩ thì đã tìm ra lời để diễn đạt chúng”.( Robert Frost) + Một câu thơ hay là một câu thơ có súc (gọi Lưu Trọng Lư)
2. LÀM MỘT BÀI THƠ BỐN CHỮ HOẶC NĂM CHỮ
3. SAU BÀI HỌC, CÁC EM CẦN Biết cách làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ. + Nhận biết những yêu cầu cần đảm bảo khi làm thơ thơ bốn chữ hoặc năm chữ. + Nắm rõ quy trình sáng tác bài thơ thơ bốn chữ hoặc năm chữ. + Biết làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ.
4. Biết tự học Chủ động, tích cực học tập Ghi chú được các ý chính trong bài giảng Nhận ra và điểu chỉnh những sai sót, hạn chế của bản thân Thái độ Yêu thiên nhiên, yêu con người và những cái đẹp. Biết cách bày tỏ cảm xúc của bản thân.
5. LÀM MỘT BÀI THƠ BỐN CHỮ HOẶC NĂM CHỮ I, NHẮC LẠI ĐẶC ĐIỂM CỦA THỂ THƠ BỐN CHỮ, NĂM CHỮ. Nhóm 1+2: Nhắc lại đặc điểm của thể thơ bốn chữ. Nhóm 3+4: Nhắc lại đặc điểm của thể thơ năm chữ.
6. Thể thơ bốn chữ Hạt gạo làng ta Đặc điểm nhận biết: Có vị phù sa Của sông Kinh Thầy + Mỗi dòng thơ gồm bốn chữ. Có hương sen thơm + Không hạn chế về số dòng Trong hồ nước đầy trong mỗi khổ, số khổ trong Có lời mẹ hát mỗi bài. Ngọt bùi đắng cay ( Hạt gạo làng ta-Trần Đăng Khoa.)
7. Đặc điểm thể thơ bốn chữ Chim bay, chim sà Cách gieo vần Lúa tròn bụng sữa + Vần được đặt ở cuối mỗi dòng thơ Đồng quê chan chứa => vần chân. Những lời chim ca. + Có thể được gieo liên tiếp hai câu ( Com chim chiền thơ liền nhau => vần liền( sữa- chứa). chiện- Huy Cận) + Vần có thể được gieo cách một hoặc hai dòng thơ => vần cách( sà- ca).
8. Thể thơ bốn chữ Cách gieo vần Cháu cười híp mí. + Vần được đặt ở cuối mỗi dòng thơ Má đỏ bồ quân => vần chân(mí- chí- quân- dần). - Thôi, chào đồng chí. + Vần được gieo ở giữa dòng thơ, Cháu đi xa dần tiếng cuối của dòng trên vần với tiếng ( Lượm- Tố Hữu) giữa của dòng dưới => vần lưng( chí- đi) => Vần hỗn hợp
9. Thể thơ bốn chữ Nhịp thơ Thơ bốn chữ thường ngắt nhịp: 2/2; Chú bé /loắt choắt 1/3 hoặc 3/1) Cái xắc/ xinh xinh Cái chân /thoăn thoắt Cái đầu /nghênh Gà đâu/ túi bụi. nghênh Gáy sáng/ đằng đông. ( Lượm- Tố Hữu) Tắt / ngọn đèn lồng. Đóm/ lui về nghỉ. (Anh đom đóm- Võ Quảng) => Cách ngắt nhịp linh hoạt
10. Thể thơ năm chữ Sông Ngân hà nao nao Đặc điểm nhận biết: Chảy giữa trời lồng lộng Sao Thần Nông toả rộng + Mỗi dòng thơ gồm năm Một chiếc vó bằng vàng chữ. Đón những sao dọc ngang + Không hạn chế về số dòng Như tôm cua bơi lội trong mỗi khổ, số khổ trong mỗi bài. ( Ngàn sao làm việc- Võ Quảng.)
11. Thể thơ năm chữ Tiếng hót trong bằng Cách gieo vần nước Tiếng hót cao bằng mây + Vần được đặt ở cuối mỗi dòng Những làn gió thơ ngây thơ => vần chân. Truyền âm thanh đi khắp + Có thể được gieo liên tiếp hai câu ( Chuyện cổ tích về loài thơ liền nhau => vần liền người – Xuân Quỳnh)
12. Thể thơ năm chữ Cách gieo vần Này con gà mái mơ Vần được gieo cách một hoặc Khắp mình hoa đốm trắng hai dòng thơ => vần cách. Này con gà mái vàng Lông óng như màu nắng (Tiếng gà trưa - Xuân Quỳnh. )
13. Thể thơ năm chữ Cháu chiến đấu hôm nay Cách gieo vần Vì lòng yêu Tổ quốc + Vần được đặt ở cuối mỗi Vì xóm làng thân thuộc dòng thơ => vần chân( quốc- Bà ơi, cũng vì bà thuộc) Vì tiếng gà cục tác + Vần được gieo ở giữa dòng Ổ trứng hồng tuổi thơ thơ, tiếng cuối của dòng trên (Tiếng gà trưa - Xuân Quỳnh. ) vần với tiếng giữa của dòng dưới => vần lưng(bà- gà) => Vần hỗn hợp
14. Thể thơ năm chữ Nhịp thơ Thơ năm chữ thường ngắt nhịp: 2/3; 3/2 hoặc 1/4 Chúng em/ trong bản nhỏ Phơi thật/ nhiều cỏ thơm. Để mùa /đông đem tặng Mọc/ giữa dòng sông xanh Ngựa biên /phòng yêu Một bông hoa/ tím biếc thương Ơi/ con chim chiền chiện Hót chi /mà vang trời => Cách ngắt nhịp linh hoạt
15. LÀM MỘT BÀI THƠ BỐN CHỮ HOẶC NĂM CHỮ I, NHẮC LẠI ĐẶC ĐIỂM CỦA THỂ THƠ BỐN CHỮ, NĂM CHỮ. II, YÊU CẦU ĐỐI VỚI BÀI THƠ BỐN CHỮ, NĂM CHỮ.
16. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1: Yêu cầu đối với bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ. Phương diện Yêu cầu cụ thể Về nội dung Về hình thức
17. Về nội dung: Thể hiện được một cách nhìn, cách cảm nhận về cuộc sống. Về hình thức YÊU + Sử dụng từ ngữ, hình ảnh phù hợp để thể hiện cách nhìn, cảm xúc của bản thân về cuộc sống. CẦU + Sử dụng các biện pháp tu từ phù hợp để tạo nên những liên tưởng độc đáo, thú vị. + Gieo vần, ngắt nhịp một cách hợp lí để tăng giá trị biểu đạt của ngôn từ. + Đặt nhan đề phù hợp với nội dung văn bản. + Đảm bảo đủ số chữ (bốn chữ hoặc năm chữ) ở các dòng thơ theo yêu cầu của thể loại.
18. LÀM MỘT BÀI THƠ BỐN CHỮ HOẶC NĂM CHỮ I, NHẮC LẠI ĐẶC ĐIỂM CỦA THỂ THƠ BỐN CHỮ, NĂM CHỮ. II, YÊU CẦU ĐỐI VỚI BÀI THƠ BỐN CHỮ, NĂM CHỮ. III, CÁC BƯỚC TẬP LÀM MỘT BÀI THƠ BỐN CHỮ, NĂM CHỮ. Bước 1: Trước khi viết:
19. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 Xác định đề tài và cảm xúc. Xác định đề tài Cảm xúc chủ đạo