SKKN Rèn kỹ năng sử dụng bản đồ, tranh ảnh có hiệu quả trong dạy học môn Địa lí ở trường THCS

Nội dung text: SKKN Rèn kỹ năng sử dụng bản đồ, tranh ảnh có hiệu quả trong dạy học môn Địa lí ở trường THCS

1. CHUYÊN ĐỀ: RÈN KĨ NĂNG SỬ DỤNG BẢN ĐỒ, TRANH ẢNH CÓ HIỆU QUẢ TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ I. LÍ DO CHỌN CHUYÊN ĐỀ Nhằm giúp cho học sinh có được những kỹ năng đáp ứng được mục tiêu giáo dục đề ra trong giai đoạn hiện nay, đã được nghị quyết TW2 khoá VIII khẳng định: “ Đổi mới phương pháp giáo dục đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của học sinh. Từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và hiện đại vào quá trình dạy học, đảm bảo điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu cho học sinh.’’ Định hướng trên đã được pháp chế hoá trong Luật giáo dục, tại điều 24.2 “ Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niền vui, hứng thú học tập cho học sinh.’’ Đối với học sinh lớp 6 là lớp đầu cấp THCS các em tiếp xúc với một chương trình học có tính chuyên môn hoá cao. Nội dung kiến thức địa lí chủ yếu là những vấn đề địa lý tự nhiên đại cương rất trừu tượng và khó khăn đối với các em trong quá trình tiếp thu kiến thức. Chính vì vậy phần lớn kiến thức trong sách giáo khoa được chuyển tải thông qua hệ thống kênh hình, mô hình, sơ đồ, bản đồ, biểu đồ, để giúp học sinh tiếp thu kiến thức dễ dàng, nhớ được nội dung bài học bền lâu và góp phần rèn luyện kỹ năng địa lí cho học sinh. Việc rèn luyện kỹ năng địa lí không chỉ giúp học sinh khai thác kiến thức qua các kênh hình để phục vụ cho nội dung bài học, mà còn rèn luyện cho học sinh phương pháp tự học tự nghiên cứu, giúp các em có được những kỹ năng cần thiết để phục vụ cho quá trình học tập ở các lớp trên, và ứng dụng vào trong cuộc sống hàng ngày, ngoài ra việc rèn luyện các kỹ năng còn giúp cho học sinh thích ứng với các phương pháp dạy học tập trung vào người học. Đối với môn Địa lí nói chung để phát huy tính tích cực học tập và nâng cao khả năng quan sát, phân tích, so sánh của học sinh, việc sử dụng và khai thác các thiết bị, đồ dùng dạy học là yêu cầu của việc giảng dạy, học tập môn địa lí đạt kết quả cao, trong đó phương pháp trực quan là một trong những phương pháp không thể thiếu đối với môn địa lí thông qua bản đồ, tranh ảnh, giúp cho học sinh hiểu biết hơn về đất nước, thiên nhiên, thêm yêu Tổ quốc, quê hương. Nâng cao trách nhiệm bảo vệ thiên nhiên. Đây là những đức tính cần thiết trong hành trang bước vào cuộc sống. Có thể nói rằng việc sử dụng đúng đắn kĩ năng bản đồ, tranh ảnh sẽ góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng tiết dạy, hoàn thiện phương pháp giảng dạy của giáo viên và sự hứng thú học tập của học sinh. Qua đúc kết kinh nghiệm, bản thân tôi nhận thức được ý nghĩa và tầm quan trọng của việc phát huy kĩ năng sử dụng bản đồ, tranh ảnh cùng với chất lượng hiệu quả chuyển tải, tiếp thu trong dạy và học là cơ sở để tôi chọn đề tài “Rèn kỹ năng sử dụng bản đồ, tranh ảnh có hiệu quả trong dạy học môn Địa lí ở trường THCS”. II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
2. Địa lí là một trong những môn học không thể thiếu trong chương trình THCS. Nó không những cung cấp cho học sinh tri thức về địa lí mà còn có tác dụng to lớn về mặt giáo dục tư tưởng, tình cảm cho thế hệ trẻ. Vì vậy trong những năm qua, việc triển khai đổi mới phương pháp dạy học ở trường THCS đang được thực hiện nhằm đáp ứng mục tiêu giáo dục yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Để học tốt môn địa lí, các em cần phải biết khai thác bản đồ và phương pháp sử dụng tranh ảnh địa lí như thế nào cho có hiệu quả. Bản đồ là một phương tiện trực quan, một nguồn tri thức địa lí quan trọng. Qua bản đồ, học sinh có thể nhìn một cách bao quát những khu vực lãnh thổ rộng lớn, những vùng lãnh thổ xa xôi trên bề mặt Trái Đất mà học sinh không có điều kiện quan sát trực tiếp. Về mặt kiến thức, bản đồ có khả năng phản ánh sự phân bố và những mối quan hệ của các đối tượng địa lí trên bề mặt Trái Đất một cách cụ thể mà không một phương tiện nào khác có thể làm được. Những kí hiệu, màu sắc, cách biểu hiện trên bản đồ là những nội dung địa lí đã được mã hóa, trở thành một thứ ngôn ngữ đặc biệt - ngôn ngữ bản đồ. Bên cạnh việc rèn luyện kĩ năng bản đồ thì phương pháp sử dụng tranh ảnh địa lí cũng rất quan trọng, nó như một phương tiện trực quan trong dạy học địa lí. Nhờ tranh ảnh, học sinh có thể làm quen được với hình dạng bên ngoài của các sự vật địa lí và hình thành cho các em những biểu tượng địa lí cụ thể. Ngoài ra còn giúp cho các em qua phân tích, so sánh nắm được các khái niệm địa lí. Tuy nhiên trong thực tế giảng dạy, vẫn còn một số hạn chế nhất định ảnh hưởng đến việc sử dụng bản đồ, tranh ảnh trong quá trình dạy học. 1. Về phía giáo viên: - Đối với nhà trường bản đồ, tranh, ảnh .phục vụ cho môn địa lí vẫn còn thiếu. Một số bản đồ phục vụ chương trình Địa lí 8,9 đã cũ, rách. Còn thiết bị dạy học cho chương trình Địa lí lớp 7 theo chương trình Giáo dục phổ thông 2018 hiện tại chưa được cung cấp. Do đó chưa đáp ứng tốt cho việc giảng dạy. - Giáo viên đôi khi chuẩn bị không đầy đủ đồ dùng dạy học nên chỉ sử dụng lược đồ, tranh ảnh trong SGK. Vì vậy kết quả dạy và học chưa mang lại chất lượng cao. Cho nên với vai trò một giáo viên trực tiếp giảng dạy môn Địa lí tôi nhận thấy rằng việc rèn luyện kĩ năng bản đồ cho học sinh là rất cần thiết và phải tiến hành thường xuyên. Để làm thế nào cho tiết học tốt gắn với việc nghe nhìn, tư duy và ghi chép cũng như khuyến khích được nhiều đối tượng học sinh tham gia bài học một cách hứng thú. 2. Về phía học sinh: Đa số các em học sinh trong những tiết học có kĩ năng khai thác bản đồ hầu như chỉ có học sinh khá giỏi làm việc còn lại những học sinh trung bình và yếu như không muốn tham gia. Thậm chí các em còn có tâm lí “sợ” giáo viên gọi lên bảng làm việc với bản đồ hay phân tích tranh ảnh. Do đó để học sinh làm việc với bản đồ một cách thuần thục đồng thời nêu lên được các nội dung thể hiện ở tranh ảnh, hình vẽ rút ra nội dung bài học thì phương pháp rèn luyện kĩ năng chỉ bản đồ sẽ làm cho tiết học sôi nổi, khuyến khích được học sinh tham gia bài học một cách hứng thú.
3. III. MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP HƯỚNG DẪN RÈN LUYỆN KĨ NĂNG SỬ DỤNG BẢN ĐỒ, TRANH ẢNH 1. Phương pháp hướng dẫn học sinh khai thác tri thức từ những tranh ảnh địa lí : Trong giảng dạy địa lí, việc quan sát các sự vật, hiện tượng quá trình địa lí xảy ra trong các không gian lãnh thổ khác nhau không phải lúc nào cũng làm được, vì vậy trong việc hình thành các biểu tượng và khái niệm cụ thể cũng rất hạn chế. Để bổ khuyết cho nhược điểm này, trong quá trình dạy học địa lí, giáo viên thường bắt buộc phải hình thành cho học sinh những biểu tượng và khái niệm tưởng tượng dựa vào một số phương tiện dạy học như tranh ảnh, mẫu vật, mô hình. Tranh ảnh là một phần của đồ dùng dạy học trong quá trình dạy học, không chỉ là nguồn kiến thức cung cấp cho học sinh mà còn phát triển tư duy cho học sinh, có sức thu hút học sinh. - Cần xác định và đánh giá được những đặc điểm và thuộc tính của đối tượng mà chúng biểu hiện. Trong các đặc điểm và thuộc tính đó, học sinh có thể khai thác được những gì cần thiết cho việc hình thành biểu tượng và khái niệm. - Xác định những đặc điểm và thuộc tính cần phải bổ sung bằng các nguồn tri thức khác như : bản đồ, tài liệu giáo khoa, tài liệu tham khảo - Dự kiến cách hướng dẫn học sinh khai thác những tri thức cần thiết phục vụ cho mục đích dạy học như: quan sát, phân tích tranh ảnh để hình thành các biểu tượng và khái niệm địa lí. Ví dụ 1: Sử dụng tranh ảnh để minh họa Khi học về các môi trường địa lí, các cảnh quan tự nhiên như rừng rậm nhiệt đới, rừng A-ma-dôn hay một ngọn núi, cảnh quan hoang mạc. Khi quan sát tranh ảnh minh họa thì bài học sẽ trở nên sinh động hơn, các em sẽ tiếp thu kiến thức nhanh hơn, nhớ lâu hơn. Qua đó còn có thể rèn kĩ năng quan sát, phân tích , giải thích mối quan hệ giữa các đối tượng địa lí. Ngoài tranh ảnh minh họa về cảnh quan tự nhiên thực vật còn có tranh ảnh động vật. Rừng rậm nhiệt đới Rừng nhiệt đới vào mùa khô
4. Sông A-ma-dôn Đàn Ngựa vằn Khi dạy về Châu Đại Dương giáo viên sử dụng tranh ảnh động vật tiêu biểu nhất ở nơi này có mà những châu lục khác không có như thú có túi, cáo mỏ vịt, khi quan sát tranh ảnh kết hợp với câu hỏi gợi ý của giáo viên, học sinh sẽ phát huy được khả năng tư duy của mình để so sánh, giải thích được sự tồn tại của các loại động vật quý hiếm này. Căng-gu-Ru Ví dụ 2: Sử dụng tranh ảnh để khai thác nội dung bài học Phương tiện giao thông Ảnh: Rác thải
5. Ảnh: Khai thác rừng quá mức. GV cho HS quan sát tranh ảnh trên sau đó đưa ra một số câu hỏi để học sinh xác định xem tranh ảnh đó có nội dung gì? Thể hiện đối tượng địa lí nào? Ở đâu? đồng thời giáo viên kết hợp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh. - Như vậy việc sử dụng đồ dùng dạy học có hiệu quả trong giờ dạy bộ môn địa lí 7 đặc biệt là thông qua bản đồ, tranh ảnh nhằm phát huy tính tích cực của học sinh là một khâu rất quan trọng trong quá trình dạy học bộ môn Địa lí nói chung và môn Địa lí 7 nói riêng. Giáo viên phải biết kết hợp chặt chẽ giữa việc sử dụng đồ dùng dạy học với nhiều phương pháp dạy học khác. Các phương tiện sẽ giúp cho học sinh hiểu sâu, nhớ lâu, tiếp thu nhanh nội dung bài học, nhưng khi sử dụng phải chú ý phát triển tư duy, rèn luyện các kĩ năng cho học sinh một cách thành thạo bằng cách đặt câu hỏi nêu vấn đề, quan sát .Giáo viên hướng dẫn học sinh xác định các hiện tượng địa lý được phản ảnh trên bản đồ từ đó rút ra những kết luận về kiến thức theo mục tiêu bài học đã đặt ra. 2. Phương pháp hướng dẫn học sinh khai thác tri thức từ bản đồ: Từ trước tới nay bản đồ luôn được xem là cuốn sách giáo khoa thứ hai. Vì bản đồ là hình ảnh thu nhỏ các đối tượng tự nhiên, kinh tế xã hội ở ngoài thực tế thông qua hệ thống kinh, vĩ tuyến, tỷ lệ và hệ thống ký hiệu. Qua bản đồ học sinh dễ dàng tìm ra được các đối tượng nội dung , bài học được biểu hiện ở trên đó: Vị trí địa lý, hình dạng kích thước, các điều kiện tự nhiên, kinh tế -xã hội - Chức năng của bản đồ giáo khoa có rất nhiều. Về mặt phương pháp, bản đồ được coi là phương tiện trực quan, nó vừa là nguồn cung cấp kiến thức cho nội dung bài học, vừa dùng để rèn luyện kỹ năng địa lí cho học sinh. Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên thực hiện các phương pháp giảng dạy của mình theo hướng phát huy tính tích cực của người học. Thông qua các kỹ năng phân tích, so sánh, tìm ra các mối quan hệ địa lí trên bản đồ, giúp học sinh tiếp thu bài học được nhanh , nhớ được nội dung bài học bền lâu, góp phần kích thích phát triển năng lực tư duy nói chung và tư duy địa lí nói riêng. Để khai thác được những tri thức trên bản đồ, trước hết học sinh phải hiểu bản đồ, đọc
6. được bản đồ, nghĩa là phải nắm được những kiến thức lý thuyết về bản đồ, trên cơ sở đó có được những kỹ năng làm việc với bản đồ. Vì bản đồ không phải là một môn học riêng ở trường trung học cơ sở, nên những kiến thức về bản đồ phải dạy lồng vào các kiến thức địa lí trong tất cả các giáo trình ở các lớp. Để hiểu được bản đồ, học sinh phải nắm được những kiến thức rải rác trong các bài ở nhiều lớp, còn để có kỹ năng thì chủ yếu phải thông qua việc thực hiện các bài thực hành, khai thác bản đồ ở bài học mới... Trong các kỹ năng bản đồ, kĩ năng thường gặp nhất đối với học sinh là kỹ năng đọc bản đồ. - Đọc bản đồ có 3 mức độ khác nhau : + Mức sơ đẳng nhất chỉ mới thể hiện ở chỗ đọc được vị trí của các đối tương địa lý, có được biểu tượng về các đối tượng đó thông qua hệ thống các kí hiệu trong bảng chú giải. + Mức thứ hai cao hơn, đòi hỏi học sinh phải biết dựa vào những hiểu biết về bản đồ, kết hợp với các kiến thức địa lý để tìm ra được những đặc điểm tương đối rõ ràng của những đối tượng địa lý biểu hiện trên bản đồ. + Mức thứ ba đòi hỏi khi đọc bản đồ,học sinh còn phải biết kết hợp những kiến thức bản đồ với những kiến thức địa lý sâu hơn để so sánh, phân tích, tìm ra được các mối liên hệ giữa các đối tượng đó. Đối với giáo viên, hướng dẫn học sinh khai thác tri thức trên bản đồ, chủ yếu là hướng dẫn học sinh đọc được bản đồ ở các mức độ trên, quan trọng nhất là hai mức độ sau. Để học sinh hiểu bản đồ, trước hết phải cho học sinh biết “bản đồ là gì”. Sau đó cho học sinh hiểu được tác dụng của bản đồ trong học tập địa lí là rất cần thiết. Như thế mới làm cho học sinh tự giác học tập, làm việc với bản đồ, các đồ dùng dạy học khác. - Giáo viên hướng dẫn học sinh cách chỉ bản đồ, một địa danh, một khu vực, một con sông... GV hướng dẫn chậm để các em theo kịp. Lưu ý học sinh về cách đọc độ cao địa hình dựa vào thang màu sắc, cách xác định một dòng sông (nơi bắt nguồn, vùng hạ lưu); cách đứng sao cho các bạn bên dưới có thể cùng quan sát bản đồ khi học sinh thực hiện phần làm việc với bản đồ - Muốn hiểu và đọc được bản đồ học sinh cần phải xem bảng chú giải để biết được các kí hiệu thể hiện trên bản đồ. * GV tiến hành rèn luyện kỹ năng xác định bản đồ ở một bài cụ thể Ví dụ: bài 9. Thiên nhiên châu Phi ( phân môn Địa lí 7): Khi tiến hành giảng dạy bài học này giáo viên sử dụng Bản đồ tự nhiên châu Phi để tổ chức học sinh đọc, khai thác bản đồ để xác định được: - Giới hạn lãnh thổ châu Phi ( nằm từ đâu đến đâu, các điểm cực trên phần đất liền của châu Phi).
7. - Vị trí địa lí của châu Phi: tiếp giáp với các biển, đại dương và châu lục nào? kéo dài bao nhiêu vĩ độ? nằm ở nửa cầu nào?... , - Xác định các đường vĩ tuyến, kinh tuyến quan trọng: xích đạo, Chí tuyến Bắc, chí tuyến Nam (chạy qua phần nào của châu Phi và mối quan hệ qua lại giữa các đặc điểm này với khí hậu châu Phi?), kinh tuyến gốc - Đọc bản đồ để tìm ra được đặc điểm địa hình, sông ngòi của châu Phi: các dạng địa hình chính; độ cao, hướng nghiêng của địa hình; tên các dãy núi, sơn nguyên, bồn địa; đặc điểm đường bờ biển; tên các dòng sông lớn, nơi đổ nước ra biển - Đọc để xác định các nguồn tài nguyên khoáng sản của châu lục và đánh giá được mật độ, sự phân bố các loại tài nguyên. - Đọc các dòng biển nóng và lạnh để thấy ảnh hưởng của chúng đến khí hậu châu Phi và sự phát triển hoang mạc ở châu lục này. Hình 9.1. Bản đồ tự nhiên Châu Phi
8. Trong khi sử dụng bản đồ, đòi hỏi học sinh không chỉ đọc được các kí hiệu trên bản đồ mà học sinh phải biết kết hợp những kiến thức bản đồ, kiến thức sâu hơn để so sánh, phân tích tìm ra được mối liên hệ giữa các đối tượng trên bản đồ và rút ra được kết luận địa lý trên bản đồ. - Một loại bản đồ khác được sử dụng trong học tập địa lí cũng góp phần rèn luyện kĩ năng và củng cố kiến thức cho học sinh, nhấn mạnh thêm những hiện tượng, sự vật địa lí được giáo viên sử dụng thêm đó là bản đồ trống. Loại này được sử dụng trong những tiết ôn tập, thực hành Trong quá trình học tập môn địa lý việc sử dụng bản đồ để rèn luyện các kĩ năng cho học sinh thì giáo viên phải cần có kế hoạch từng bước, liên tục bồi dưỡng cho học sinh những tri thức về bản đồ, học tập kết hợp bản đồ dần dần hình thành thói quen nhớ lâu hiểu sâu, khi không trực tiếp sử dụng bản đồ thì các em vẫn hình dung được. Giáo viên cũng cần chú ý kết hợp đối tượng trên bản đồ với thực tế địa phương (nếu có). Vậy để hình thành kĩ năng đọc bản đồ cho học sinh là kĩ năng tương đối khó và phức tạp đối với học sinh, tùy theo yêu cầu của bài học, từng bước giáo viên hướng dẫn rèn luyện dần, để mang lại chất lượng học tập của HS ngày càng cao. IV. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết quả thực nghiệm. Trải qua quá trình dạy học ở trường THCS Thị trấn Cái Nhum kết quả cho thấy: - Về kiến thức: thông qua quan sát bản đồ, tranh ảnh ... học sinh lĩnh lội kiến thức nhanh hơn, tiếp nhận thông tin địa lí một cách nhẹ nhàng hơn, kiến thức nắm được vững vàng, giờ học sôi nổi hơn. - Rèn luyện cho học sinh một số năng lực cần có của môn học; khả năng thu thập, xử lí, tổng hợp thông tin địa lí qua tranh ảnh, bản đồ. - Về thái độ tình cảm: Học sinh yêu thích học tập bộ môn, yêu mến thiên nhiên, từ đó có ý thức bảo vệ thiên nhiên môi trường " Xanh - Sạch - Đẹp''. Tôn trọng các giá trị kinh tế, văn hóa của nhân dân lao động nước ngoài và trong nước. Sẵn sàng bày tỏ tình cảm trước các sự kiện xảy ra ở các châu lục trên thế giới và trong nước. 2. Bài học kinh nghiệm Để nâng cao hiệu quả khi sử dụng bản đồ và tranh ảnh trong dạy học địa lí, giáo viên cần chú ý: - Sử dụng bản đồ và tranh ảnh thường xuyên trong mỗi tiết học. Ngay từ những bài đầu tiên chúng ta cần rèn luyện cho học sinh kĩ năng sử dụng bản đồ theo từng bước, từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp.
9. - Sử dụng bản đồ tranh ảnh trong các kiểu bài lên lớp như bài mới, bài ôn tập, thực hành. - Phải khéo léo khi sử dụng, chọn những đồ dùng thích hợp nhất, đánh giá đồ dùng trước khi sử dụng để khỏi lãng phí thời gian và làm loãng trọng tâm giờ học, không nên sử dụng quá nhiều đồ dùng trong một tiết dạy. - Cách đặt câu hỏi phải phù hợp với mỗi đồ dùng mà học sinh được xem. - Bài giảng phải chuẩn bị thật kĩ và phù hợp với các loại đồ dùng dạy học. Việc chuẩn bị bài giảng không chỉ là soạn nội dung bài học mà phải soạn giảng cả nội dung của cả, bản đồ, tranh ảnh đó là một công việc mà người giáo viên địa lý không thể bỏ qua. - Những nội dung nào mà bản đồ thể hiện nhưng học sinh chưa đủ kiến thức để nhận biết phân tích đánh giá thì giáo viên sẽ là người hướng dẫn gợi mở thông qua lời giảng để làm sáng tỏ vấn đề. 3. Kết luận Việc sử dụng phương tiện dạy học vừa phải dựa trên chức năng, tác dụng của mỗi loại, đồng thời phải sử dụng phù hợp với từng đối tượng học sinh. Đây là việc đòi hỏi người giáo viên phải phát huy cao độ vai trò của mình trong giảng dạy, phát huy được tính tích cực chủ động sáng tạo của các em trong quá trình học tập. Vì vậy, trong phương pháp sử dụng có hiệu quả các loại đồ dùng dạy học là việc làm khó đòi hỏi sự nỗ lực rất nhiều từ cả hai phía: thầy và trò đề đem lại kết quả tốt nhằm nâng cao chất lượng bộ môn Địa lý. Trên đây là những ý kiến chủ quan của cá nhân tôi từ thực tiễn giảng dạy. Trong khuôn khổ một chuyên đề nhỏ chắc chắn còn nhiều thiếu sót về nội dung, câu từ còn chưa thuyết phục lắm. Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các đồng nghiệp, cùng xây dựng một phương pháp dạy học hoàn thiện hơn (đặc biệt là kĩ năng sử dụng bản đồ, tranh ảnh) để phù hợp với thực tế với tình hình dạy học ở nhà trường hơn nữa. Mục đích nhằm nâng cao chất lượng dạy học của bộ môn địa lí nói riêng trong nhà trường THCS với yêu cầu phát triển của sự nghiệp giáo dục và của đất nước. 4. Đề xuất-kiến nghị - Trong điều kiện đổi mới phương pháp dạy học hiện nay, việc sử dụng đồ dùng dạy học là không thể thiếu. Do đó nhà trường cần trang bị thêm bản đồ để phục vụ việc dạy học tốt hơn. Và thiết bị cần được sắp xếp thuận tiện, bảo quản tốt. - Máy tính, tivi phục vụ hoạt động dạy học cần được nhân viên kĩ thuật kiểm tra, bảo trì thường xuyên để nâng cao hiệu quả sử dụng.
10. - Về phía giáo viên cũng cần đề cao vai trò dạy học trực quan, sử dụng đồ dùng dạy học thường xuyên, nghiêm túc, triệt để, sáng tạo nhằm đưa chất lượng dạy học ngày một cao hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn ! Cái Nhum, ngày 01 tháng 12 năm 2022 Giáo viên thực hiện. Huỳnh Thị Thu Thảo.