Giáo án hướng nghiệp 9 - Chủ đề 6 đến 9

Nội dung text: Giáo án hướng nghiệp 9 - Chủ đề 6 đến 9

1. Ngày soạn: . Ngày dạy: .. Chủ đề 6. TÌM HIỂU NĂNG LỰC BẢN THÂN VÀ TRUYỀN THỐNG NGHỀ NGHIỆP CỦA GIA ĐÌNH I. MỤC TIÊU: - Hiểu rõ khái niệm năng lực và những yếu tố cần thiết trong việc tự tạo ra sự phù hợp nghề. - Bước đầu biết đánh giá được năng lực bản thân và phân tích được truyền thống nghề của gia đình. II. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: Nghiên cứu nội dung chủ đề và các tài liệu tham khảo có liên quan; nghiên cứu các trắc nghiệm hoặc Sưu tầm các trắc nghiệm khác để HS tự kiểm tra; photo các câu hỏi trắc nghiệm theo số lượng học sinh. 2. Học sinh: Tìm hiểu năng lực của bản thân về các môn học và truyền thống nghề nghiệp của gia đình mình; bút chì, tẩy. III. Các bước lên lớp: 1. Ổn định lớp: 2. Kểm tra bài cũ: GV nhận xét đánh giá giá chất lượng bài thu hoạch theo câu hỏi của chủ đề 5 và bổ sung cho học sinh những vấn đề cần nhận thức tốt hơn như: - Những ngành nghề ở địa phương cần đến thị trường lao động phải là những ngành nghề đòi hỏi về trình độ tay nghề: kiến thức, phương pháp và kỹ năng của người lao động. 3. Bài mới: 3.1. Giới thiệu bài: GV giới thiệu nội dung cơ bản của chủ đề 6 và nêu yêu cầu cần nắm vững qua chủ đề (theo mục tiêu cần đạt) kết hợp kiểm tra sự chuẩn bị ở nhà của học sinh. 3.2 Tiến trình dạy- học: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG HĐ 1: TÌM HIỂU KHÁI NIỆM “NĂNG LỰC” VÀ “NĂNG LỰC NGHỀ NGHIỆP” a. Mục tiêu: Giúp học sinh hiểu thế nào là I. Bài học: năng lực? năng lực nghề nghiệp? 1. Khái niệm “năng lực” và “năng lực nghề b. Cách tiến hành: nghiệp”: - Giáo viên hướng dẫn học sinh liên hệ thực tế: - Năng lực là sự tương xứng giữa một bên là ? Tìm những ví dụ về những người con người đặc điểm tâm lý và sinh lý của một con người có năng lực cao trong hoạt động lao động sản với một bên là những yêu cầu của hoạt động xuất? ( Năng lực làm một công việc cụ thể và đối với con người đó. năng lực nghề nghiệp) Sự tương xứng ấy là điều kiện để con người - Học sinh trả lời nhận xét bổ sung. hoàn thành công việc mà hoạt động phải thực - Giáo viên minh họa thêm cho học sinh những hiện. trường hợp người mù có thể trở thành ca sĩ - Năng lực nghề nghiệp là năng lực tương xứng hoặc nhạc công người liệt hai chân có thể là với một nghề nghiệp nhất định. những thợ sửa máy tính, sửa đồng hồ .. c. Kết luận: - Giáo viên kết luận về cách hiểu đúng khái niệm năng lực và năng lực nghề nghiệp. HĐ 2: TÌM HIỂU SỰ PHÙ HỢP VỀ NGHỀ NGHIỆP Page
2. a. Mục tiêu: Học sinh hiểu được Thế nào là sự 2. Sự phù hợp nghề nghiệp: phù hợp nghề? Những yếu tố quan trọng tạo ra - Sự phù hợp nghề là sự tương quan rõ nét (sự sự phù hợp nghề? Thái độ trước yêu cầu về sự tương ứng) giữa những đặc điểm nhân cách (tổ hợp những đặc điểm tâm lý, sinh lý) với những phù hợp nghề. yêu cầu của nghề (với tư cách là một hoạt b. Cách tiến hành: động). - Giáo viên giải thích và minh họa cho học sinh - Sự nỗ lực chủ quan do lòng yêu nghề giúp hiểu về sự phù hợp nghề (theo tài liệu sách giáo con người rất nhiều trong việc tự tạo ra sự phù viên trang 62) hợp nghề. - Giáo viên cho học sinh thảo luận nhóm: ? Làm thế nào để tạo ra sự phù hợp nghề? - Học sinh trả lời và nhận xét, bổ sung. - Giáo viên giải thích cho học sinh các yếu tố góp phần tạo ra sự phù hợp nghề: hứng thú. học tập và rèn luyện, sự nỗ lực chủ quan, lòng yêu nghề, - Giáo viên đưa ra câu đố vui: Một thanh niên muốn trở thành một người lái xe tải. Các em thử suy luận xem người ấy có cần những phẩm chất gì (những điều kiện gì) để phù hợp với nghề ấy? (Yêu cầu học sinh phải ra ít nhất 3 phẩm chất) - Học sinh tham gia bàn luận và trả lời câu đố. c. Kết luận: Giáo viên chốt lại kết khái niệm về sự phù hợp nghề và các yếu tố tạo ra sự phù hợp nghề . HĐ 3: TÌM HIỂU TRUYỀN THỐNG NGHỀ CỦA GIA ĐÌNH a. Mục tiêu: Qua việc tìm hiểu, giúp học sinh 3. Truyền thống nghề gia đình: nhận biết truyền thống nghề gia đình có quan - Truyền thống nghề là nghề của ông bà, cha hệ đến việc chọn nghề. mẹ có các dạng hình thành nên lối sống và b. Cách tiến hành: “tiểu văn hóa” của gia đình. - Giáo viên cho học sinh trao đổi để trả lời các - Truyền thống nghề của gia đình có ảnh hưởng câu hỏi: lớn đến việc chọn nghề của mỗi người. Đó là ? Em hiểu như thế nào là truyền thống nghề của bản sắc văn hóa riêng của con người Việt Nam. gia đình? ? Ở nước ta nghề truyền thống của gia đình được biểu hiện như thế nào? ? Truyền thống nghề của gia đình có quan hệ như thế nào đến việc chọn nghề? - Học sinh trình bày, nhận xét, bổ sung. - Giáo viên giải thích thêm và đưa ra một số trường hợp để minh họa (theo tài liệu sách giáo viên trang 70) c. Kết luận: Truyền thống nghề của gia đình hình thành nên lối sống, nét đẹp văn hóa của gia đình. Việc chọn nghề gắn với truyền thống nghề tạo nên bản sắc văn hóa của dân tộc Page
3. HĐ 4: TỰ KIỂM TRA VÀ THỂ HIỆN NĂNG LỰC BẢN THÂN a. Mục tiêu: Giúp học sinh tự thể hiện năng 4. Tự thể hiện năng lực bản thân: lực của bản thân qua việc tìm hiểu hứng thú 8 môn học. b. Cách tiến hành: - Giáo viên phát phiếu trắc nghiệm cho học sinh tìm hiểu hứng thú môn học. (gồm 48 câu hỏi tương ứng với 8 môn học). Giáo viên tổ chức hướng dẫn: - Giáo viên đọc từng câu hỏi trong bảng, sau mỗi câu dừng lại khoảng 15 giây để học sinh tự cho điểm vào cột điểm. Nếu đồng ý với câu đó thì cho 1 điểm, nếu không đồng ý thì cho điểm 0. Sau khi học sinh cho điểm xong, yêu cầu học sinh thực hiện theo hướng dẫn ở phần cuối phiếu trắc nghiệm. - Giáo viên căn cứ vào bảng điểm tổng hợp để xác định việc hứng thú học các môn của học sinh. Từ đó, giáo viên có cơ sở đánh giá được năng lực của bản thân học sinh. c. Kết luận: Năng lực không phải tự nhiên mà có mà chính là do quá trình nỗ lực học tập, tích lũy kiến thức và vận dụng vào thực tế cuộc sống một cách có kỹ năng. VI. Đánh giá kết quả chủ đề: - Giáo viên nhận xét và đánh giá tinh thần xây dựng chủ đề của học sinh. - Thu phiếu trắc nghiệm để thay cho bài thu hoạch. V. Dặn dò: - Về nhà xem lại bài học. - Tìm hiểu về hệ thống giáo dục trung học chuyên nghiệp và đào tạo dạy nghề ở Trung ương và địa phương. Duyệt của tổ CM Duyệt của BGH Page
4. Ngày soạn: . Ngày dạy: .. Chủ đề 7. HỆ THỐNG GIÁO DỤC TRUNG CẤP CHUYÊN NGHIỆP VÀ ĐÀO TẠO NGHỀ CỦA TRUNG ƯƠNG VÀ ĐỊA PHƯƠNG (TUYỂN SINH TRÌNH ĐỘ TRUNG HỌC CƠ SỞ TRỞ LÊN) I. MỤC TIÊU: - Biết một cách khái quát về các trường trường Trung học chuyên nghiệp và các trường dạy nghề cấp Trung ương và địa phương. - Biết cách tìm hiểu hệ thống giáo dục Trung học chuyên nghiệp và Đào tạo nghề. - có thái độ chủ động tìm hiểu thông tin về hệ thống trường Trung học chuyên nghiệp và dạy nghề để sẵn sàng chọn trường trong lĩnh vực này. II. CHUẨN BỊ: - Tìm hiểu một số trường nghề đóng trên địa bàn thành phố Cần Thơ. - Sưu tầm hình ảnh của một số trường (trong báo Giáo dục và thời đại; khuyến học và dân trí) III. TỔ CHỨC DẠY HỌC: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG : MỘT SỐ THÔNG TIN VỀ CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CHUYÊN NGHIỆP - Giáo viên giải thích khái niệm lao động qua 1. Một số thông tin về các trường Trung học đào tạo và lực và lao động không qua đào tạo. chuyên nghiệp: Đưa ra một số số liệu về lao động qua đào tạo Điều 28, khoản 1, luật giáo dục: Trung học và lao động không qua đào tạo trong nước và ở chuyên nghiệp được thực hiện từ 3 đến 4 năm nước ngoài. đối với người có bằng tốt nghiệp trung học cơ - Giáo viên giới thiệu một số thông tin về các sở, từ 1 đến 2 năm đối với người có bằng tốt trường Trung học chuyên nghiệp và các trường nghiệp Trung học Phổ thong. dạy nghề như sách giáo khoa. - Hệ thống các trường Trung học chuyên - Giáo viên liên hệ ngày nay cả nước có bao nghiệp chia thành 2 khối: Trung học chuyên nhiêu trường Đại học, Cao đẳng (cũng đào tạo nghiệp thuộc Trung ương và Trung học chuyên trung học chuyên nghiệp) và bao nhiêu trường nghiệp thuộc địa phương. Trung học chuyên nghiệp? - Các trường Trung học chuyên nghiệp đều ? Tính đến nay cả nước có bao nhiêu trường tuyển sinh hai hệ: Trung học chuyên nghiệp và dạy nghề, trong đó có bao nhiêu trường công dạy nghề. lập, trường ngoài công lập. Bên cạnh đó có bao - Danh mục một số trường Trung học chuyên nhiêu trường Đại học, Cao đẳng và Trung học nghiệp do trung ương quản lý: (theo sách giáo chuyên nghiệp có dạy nghề? khoa trang 75) ? Vậy tổng số cơ sở đào tạo nghề là bao nhiêu 2. Một số thông tin về các trường dạy nghề: cơ sở? - Điều 29, luật giáo dục: Đào tạo người lao động có kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp phổ thông, công nhân kỹ thuật, nhân viên nghiệp vụ. - Hệ đào tạo ngắn hạn có nhiều loại hình:Trung tâm dạy nghề, trung tâm dịch vụ việc làm, Trung tâm giáo dục kỹ thuật tổng hợp - hướng nghiệp; Trung tâm giáo dục thường xuyên, Page
5. trung tâm học tập cộng đồng xã, phường ngoài ra còn có hàng ngàn cơ sở dạy nghề tư nhân. - Dự án vay vốn ngân hàng phát triển Châu Á để đào tạo 48 nghề thuộc các lĩnh vực: cơ khí, điện, điện tử, xây dựng, trồng trọt, chăn nuôi, chế biến nông sản, tin học, y tế, giao thong, hóa dầu. - Dự án dạy 14 nghề do chính phủ Thụy Sĩ viện trợ cùng với chương trình dạy 27 nghề ngắn hạn được tổ chức. HOẠT ĐỘNG 2: THẢO LUẬN TÌM HIỂU TRƯỜNG TRUNG HỌC CHUYÊN NGHIỆP VÀ TRƯỜNG DẠY NGHỀ Yêu cầu học sinh tìm hiểu và viết nội dung theo a/ Trường Trung học chuyên nghiệp: các mục như bên. - Tên trường, truyền thống của trường. - Địa điểm của trường. - Số điện thoại của trường. - Số khoa và tên từng khoa trong trường. - Đối tượng tuyển sinh vào trường. - Các môn thi tuyển. - Khả năng xin việc sau khi tốt nghiệp. b/ Đối với các trường dạy nghề: - Tên trường, truyền thống của trường. - Địa điểm của trường. - Số điện thoại của trường. - Các nghề được đào tạo trong trường. - Đối tượng tuyển sinh vào trường. - Bậc tay nghề được đào tạo. - Khả năng xin việc sau khi tốt nghiệp. IV. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ CHỦ ĐỀ. Giáo viên đánh giá về tinh thần xây dựng chủ đề của học sinh. Page
6. Ngày soạn: . Ngày dạy: .. CHỦ ĐỀ 8. CÁC HƯỚNG ĐI SAU KHI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC CƠ SỞ I. MỤC TIÊU: - Biết được các hướng đi sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở - Biết lựa chọn hướng đi thích hợp cho bản thân sau khi tốt nghiệp. - có ý thức lựa chọn một hướng đi và phấn đấu để đạt được mục đích. II. CHUẨN BỊ: - Nghiên cứu kỹ phần nội dung cơ bản của chủ đề, đọc tài liệu tham khảo. - Sưu tầm một số những mẩu chuyện về gương vượt khó và thành đạt trong sự nghiệp. III. TỔ CHỨC DẠY HỌC: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG 1: TÌM HIỂU VỀ CÁC HƯỚNG ĐI SAU KHI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC CƠ SỞ. Giáo viên đặt tình huống cho học sinh thảo luận Trong những năm tới, phần lớn số học sinh tốt - Hãy kể các hướng đi có thể có sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở sẽ vào học các trường nghiệp trung học cơ sở. trung học phổ thong. Một số em sẽ vào học - Sau khi học sinh thảo luận giáo viên phát trong các trường Trung học chuyên nghiệp, dạy phiếu học tập các nhóm điền vào ô trống các nghề . hướng đi sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở. - Giáo viên thu bài làm của các nhóm Nêu kết luận Giáo viên phát phiếu học tập có sơ đồ các hướng đi sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở để THCS học sinh điền vào ô trống. HS sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở có thể đi vào các luồng chính sau: - Vào trung học phổ thông (hệ chính quy, hệ không chính quy) - Vào Trung học chuyên nghiệp (trình độ trung học cơ sở) - Vào học nghề dài hạn. - Vào học nghề ngắn hạn để tham gia lao động trực tiếp. HOẠT ĐỘNG 2: TÌM HIỂU VỀ YÊU CẦU TUYỂN SINH CỦA CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Ở ĐỊA PHƯƠNG - Giáo viên cung cấp thông tin về yêu cầu tuyển Giáo viên đọc văn bản hướng dẫn tuyển sinh sinh các năm trước của các trường trung học Trung học phổ thông năm học 2005-2006 của phổ thông ở địa phương. Sở Giáo dục. - Giáo viên đặt câu hỏi cho học sinh thảo luận: ? Em đã tìm hiểu được gì về trường mà em có dự định học sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở. Page
7. HOẠT ĐỘNG 3: THẢO LUẬN VỀ CÁC ĐIỀU KIỆN CỤ THỂ ĐỂ HỌC SINH CÓ THỂ ĐI VÀO TỪNG LUỒNG SAU KHI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC CƠ SỞ. Giáo viên Lưu ý học sinh về các điều kiện * Các điều kiện trong khi chọn hướng đi sau trong khi chọn hướng đi sau khi tốt nghiệp khi tốt nghiệp trung học cơ sở. trung học cơ sở. -Nguyện vọng, hứng thú cá nhân. Hướng dẫn các nhóm thảo luận: tập trung vào - Năng lực học tập của bản thân. các ý: - Hoàn cảnh gia đình. -Mâu thuẫn giữa năng lực và nguyện vọng cá Mỗi một luồng đều có những điều kiện nhất nhân. định về: năng lực học tập, điều kiện sức khỏe, - Học tập và rèn luyện bản thân, phấn đấu đạt kinh tế. Vì vậy khi quyết định chọn hướng đi được ước mơ của mình. Cần phải cân nhắc kỹ lưỡng. - Tham gia lao động sản xuất, vừa học vừa làm. Giáo viên kết luận chung: Phụ huynh và các em học sinh thấy được lợi ích và cần thiết của việc đánh giá đúng năng lực của bản thân, hoàn cảnh kinh tế để lựa chọn con đường học tập cho phù hợp. - Các em thấy rằng việc đi vào các hướng khác nhau sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở là bình thường và hợp lý. IV. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ CHỦ ĐỀ: cho học sinh làm bài tập sau: 1/ Em hãy sắp xếp các hướng đi trong sơ đồ phân luồng học sinh sau khi tốt nghiệp Trung học cơ sở theo thứ tự ưu tiên nguyện vọng của bản thân. 1. 3. 5. 2. 4. 6. 2/ Em hãy kể tên 10 nghề theo thứ tự ưu tiên nguyện vọng của bản thân. * Giáo viên đánh giá tinh thần tham gia học tập của học sinh Page
8. Ngày soạn: . Ngày dạy: .. CHỦ ĐỀ 9. TƯ VẤN HƯỚNG NGHIỆP 1. MỤC TIÊU: - Học sinh hiểu được ý nghĩa của tư vấn trước khi chọn nghề, có được một số thông tin cần thiết để tiếp xúc với cơ quan tư vấn có hiệu quả. - Biết cách chuẩn bị những tư liệu cho tư vấn nghề nghiệp. II. CHUẨN BỊ: - GV: hướng dẫn học sinh chuẩn bị những nội dung trước khi đến gặp cơ quan tư vấn hướng nghiệp. - HS nghiên cứu trước bản xác định đối tượng lao động. III. TỔ CHỨC DẠY HỌC: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG 1. TÌM HIỂU MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG CỦA TƯ VẤN HƯỚNG NGHIỆP Giáo viên giải thích cho học sinh hiểu khái - Công tác hướng nghiệp gồm ba bộ phận cấu niệm tư vấn hướng nghiệp, ý nghĩa và sự cần thành: thiết của những lời khuyên chọn nghề của cơ + Định hướng nghề nghiệp quan hoặc của Cán bộ tư vấn chọn nghề. + Tuyển chọn nghề nghiệp. Định hướng nghề nghiệp: + Tư vấn nghề nghiệp. Xác định những nghề có thể tham gia dựa vào những thông tin cần thiết về những yêu cầu đối với con người và những thông tin về thị trường lao động. + Tuyển chọn nghề: là công việc xác định sự phù hợp nghề của một người cụ thể trước khi quyết định nhận hay không nhận họ vào làm việc. +Tư vấn nghề nghiệp là công việc đứng giữa hai công việc kia. Qua tư vấn có thể định hướng nghề nghiệp đúng hơn và chuẩn bị tốt hơn đối với việc tuyển chọn nghề nghiệp. - Giáo viên trao đổi với học sinh về những nơi cần đến để nhận được những lời khuyên chọn nghề như bệnh viện, trung tâm xúc tiến việc làm, trung tâm hướng nghiệp và dạy nghề. - Giáo viên trao đổi với học sinh và cách chuẩn bị những thông tin về bản thân để đưa cho cơ quan tư vấn. - Sự phát triển thể lực và sức khỏe (tuổi, giới - Thông tin tư liệu bản thân: tính, chiều cao, cân nặng, các tật , ) + Sự phát triển thể lực và sức khỏe. + Học vấn, sở thích (Những văn bản đã có: + Học vấn, sở thích. ngoại ngữ, vi tính ) + Quan hệ xã hội và gia đình. + Quan hệ gia đình và xã hội, nghề nghiệp, + Nghề định chọn truyền thống, nghề nghiệp của gia đình, đánh giá của người xung quanh về năng lực của bản thân tại địa phương. Page
9. + Nghề định chọn. + Giáo viên giới thiệu quá trình tư vấn hướng nghiệp cho học sinh (theo SGV) HOẠT ĐỘNG 2. XÁC ĐỊNH ĐỐI TƯỢNG LAO ĐỘNG MÌNH ƯA THÍCH - Giáo viên giới thiệu bản Xác định đối tượng lao động (sách giáo viên) - Học sinh làm việc theo tiến trình: + Đánh dấu cộng (+) hoặc dấu trừ (-) vào những con số phù hợp. + Cho biết đối tượng lao động nào phù hợp với mình. + Đối chiếu lại công thức nghề mà các em đã chọn cho mình, với đối tượng lao động lần này xem có khớp không. + Học sinh làm việc cá nhân ghi vào dấu về đối tượng lao động phù hợp với mình, sau đó nêu rõ những yêu cầu về đạo đức và lương tâm nghề nghiệp phù hợp với đối tượng lao động. - Giáo viên nhấn mạnh lương tâm nghề nghiệp, nêu một số ví dụ cụ thể trong đời sống thực tế . - Học sinh đọc bản tìm hiểu thông tin của mình để cả lớp cùng trao đổi thảo luận. - Giáo viên tổng kết và nêu những thiếu sót mà học sinh thường mắc phải. HOẠT ĐỘNG 3. THẢO LUẬN VỀ ĐẠO ĐỨC NGHỀ NGHIỆP - Giáo viên cho học sinh nêu lên nghề định Đạo đức nghề nghiệp được đo bằng thái độ chọn và xác định nghề, nghề đó đòi hỏi phẩm phục vụ, bằng năng suất lao động, bằng tuân chất đạo đức gì của người làm nghề. thủ những quy tắc hành vi trong lao động nghề - Học sinh thảo luận xung quanh câu hỏi: nghiệp. “Những biểu hiện cụ thể của đạo đức nghề nghiệp” - Giáo viên hướng dẫn học sinh chép một đoạn nói về đạo đức và lương tâm nghề nghiệp. IV. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ CỦA CHỦ ĐỀ: Câu hỏi: Muốn đến cơ quan tư vấn ta cần chuẩn bị những tư liệu gì? Duyệt của tổ CM Duyệt của BGH Page