Đề thi chọn học sinh giỏi Ngữ văn 9 (Phần 2, Câu 1) - Năm học 2024-2025 - Trường THCS An Tiến (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi chọn học sinh giỏi Ngữ văn 9 (Phần 2, Câu 1) - Năm học 2024-2025 - Trường THCS An Tiến (Có đáp án)

1. Nguyễn Thị Oanh - THCS An Tiến - Huyện An Lão Câu hỏi: II. PHẦN VIẾT Câu 1 (3,0 điểm) Những ngọn gió đồng Rời phố phường tôi gặp ngọn gió quê Gió thổi một thổi đôi thổi như dắt tôi đi giữa những bầy gió chạy Tôi đông cứng gió thổi tôi mềm lại Để như sông dào dạt phía ruộng đồng Tôi trở về gặp buổi chiều mẹ vục bóng vào sông Gió thổi áo nâu mềm lại ngày muối mặn Thổi buốt tháng năm thổi tràn ký ức Thổi mát những đau buồn còn nằm khuất đâu đây Những vạt cỏ vơi hương gió thổi lại đầy Ôi mùi hương của cỏ gầy tinh khiết Đời đất cát lên hương từ đất cát Nên mới thơm chân thật đến ngọt ngào Gió chẳng bao giờ thổi tới trăng sao Nhưng gió biết thổi cho nhau biết tự mình mở lối Ôi những ngọn gió quê muốn gim tôi vào đồng nội Tôi bước ngược cánh đồng gió lại thổi ngược tôi. ( Trích Những ngọn gió đồng, Bình Nguyên, Tập thơ, 2016, NXB Hội nhà văn ) Chú thích: *Giới thiệu tác giả: Bình Nguyên: Tên thật là Nguyễn Đăng Hào, sinh năm 1959. Quê: Phường Ninh Phúc, thành phố Ninh Bình. Ông là hội viên Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Ninh Bình, chủ tịch hội Văn học nghệ thuật tỉnh Ninh Bình, hội viên Hội Nhà văn Việt Nam. Sự nghiệp văn chương của Bình Nguyên gắn liền với những tác phẩm thể hiện tâm tư, suy nghĩ của con người trong bối cảnh xã hội biến động. Ông thường khai thác những chủ đề về cuộc sống, tình yêu, và nỗi đau, mang đến cho bạn đọc những trải nghiệm sâu sắc về nhân sinh. * Giới thiệu tác phẩm: Bài thơ Những ngọn gió đồng được viết vào thàng 8 năm 2012.Tác phẩm không chỉ mang đến những hình ảnh đẹp của quê hương mà còn thể hiện sự trăn trở về thân phận con người trong dòng chảy của thời gian. Với ngôn ngữ trau chuốt và sâu sắc, tác phẩm khắc họa rõ nét những cảm xúc, nỗi niềm của nhân vật chính, đồng thời gợi lên những suy tư về cuộc sống, tình yêu và sự mất mát. *Hoàn cảnh sáng tác: "Những ngọn gió đồng" ra đời trong bối cảnh Việt Nam sau giai đoạn chiến tranh, khi xã hội đang tìm kiếm những giá trị mới và ổn định sau những biến động. Đây là thời kỳ mà nhiều tác giả tìm về cuộc sống thường nhật, và sự bình yên trong tâm hồn. Bình Nguyên đã tạo ra một tác phẩm mang tính nhân văn sâu sắc, phản ánh niềm khao khát về một
2. cuộc sống tươi đẹp và ý nghĩa, đồng thời thể hiện những nỗi đau và sự mất mát của con người trong hành trình tìm kiếm bản thân và hạnh phúc. Tác phẩm đã góp phần khẳng định tài năng và phong cách sáng tác độc đáo của Bình Nguyên, đồng thời làm giàu thêm kho tàng văn học Việt Nam đương đại. * Đọc bài thơ trên và thực hiện yêu cầu: Từ bài thơ “Những ngọn gió đồng”, Bình Nguyên, em hãy viết một bài văn nghị luận với chủ đề: Sự cần thiết phải trân quý những điều bình dị của cuộc sống. Đáp án: PHẦN CÂU YÊU CẦU CẦN ĐẠT ĐIỂM Từ bài thơ “Những ngọn gió đồng”, Bình Nguyên, em hãy II viết một bài văn nghị luận với chủ đề: Sự cần thiết phải 3,0 1 trân quý những điều bình dị của cuộc sống. a. Đảm bảo cấu trúc của bài văn nghị luận xã hội. 0,25 b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: 0,25 c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề của bài viết. - Xác dịnh được các ý chính của bài viết - Sắp xếp được hệ thống các ý hợp lý theo bố cục 3 phần của bài văn nghị luận 1. Mở bài 0,25 - Dẫn dắt vào vấn đề: 2. Thân bài: Triển khai vấn đề nghị luận - Thể hiện quan điểm của người viết có thể theo 1 số gợi ý sau: a.Giải thích vấn đề : - Trân trọng những điều bình dị quanh ta: là việc mỗi người yêu thương những điều xung quanh từ những thứ nhỏ nhặt 0,25 nhất, từ đó thêm yêu cuộc sống của mình và sống yêu thương, có ích hơn để giúp cho xã hội phát triển bền đẹp hơn. b. Bàn luận vấn đề: 1,0 - Khẳng định tính đúng đắn của vấn đề:
3. + Việc trân trọng những điều bình dị quanh ta vô cùng quan trọng và cần thiết trong cuộc sống mỗi người, nó giúp cho cuộc sống của ta thêm tốt đẹp hơn, con người sống hạnh phúc hơn, bình yên hơn. + Trân trọng những điều bình dị quanh ta là việc chúng ta yêu thương, nâng niu những điều nhỏ nhặt nhất trong cuộc sống, đó có thể là con đường đến trường, là ánh nắng, đám mây, là bạn bè, người thân xung quanh, là quyển sách, cây bút chúng ta đang có, + Người biết trân trọng những điều bình dị quanh ta là người có cuộc sống tràn đầy năng lượng tích cực, tràn đầy niềm vui, sống với nhiệt huyết và luôn cảm thấy cuộc đời tươi đẹp. Trân trọng những điều bình dị quanh ta giúp cho chúng ta nhìn cuộc đời bằng lăng kính, bằng góc nhìn tươi vui khiến ta có động lực để làm mọi việc dễ dàng hơn. + Việc trân trọng những điều bình dị quanh ta giúp ta biết sử dụng thời gian một cách hợp lí, tạo ra nhiều của cải vật chất có giá trị cho bản thân cũng như cống hiến cho xã hội và giúp ta biết cân bằng giữa làm việc và tận hưởng cuộc sống tối đa. - Dẫn chứng Học sinh tự lấy dẫn chứng về những con người biết trân trọng cuộc sống, sống trọn vẹn từng khoảnh khắc làm ví dụ minh họa cho bài làm văn của mình. - Phản đề Tuy nhiên, trong xã hội vẫn còn có những người chưa biết trân trọng cuộc sống bình dị quanh mình, sống với những ước mộng cao xa mà bỏ quên những giá trị tốt đẹp của hiện tại. Lại có những người sống bi quan, không coi trọng cuộc sống hiện tại, không hài lòng với những thứ bản thân mình đang có, Những người này dễ đánh mất bản thân và vấp ngã trong cuộc sống. - Mở rộng vấn đề: 0,25 Tuy nhiên, chúng ta cần phân biệt việc biết trân trọng những điều bình dị hoàn toàn khác với lối sống cẩu thả, lạc hậu, gò bó, khuôn mẫu. * Bài học nhận thức và hành động: - Mỗi người học sinh chúng ta trân trọng những giá trị bình dị quanh mình bằng cách cố gắng học tập, rèn luyện bản thân để trở thành một công dân tốt.
4. - Sống yêu thương, chan hòa với những người xung quanh, sẵn sàng cho đi, san sẻ, giúp đỡ người khác. 3. Kết bài: - Khẳng định lại vấn đề nghị luận. 0,25 - Liên hệ bản thân. d. Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau - Lựa chọn được các thao tác lập luận , phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận . 0,25 - Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đúng, bằng chứng tiêu biểu phù hợp, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và bằng chứng *Lưu ý: Học sinh có thể trình bày suy nghĩ, quan điêm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật e. Sáng tạo: có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu 0,25 sắc về VĐNL