Tài liệu ôn tập Ngữ văn 9 - Chủ đề: Viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống

Nội dung text: Tài liệu ôn tập Ngữ văn 9 - Chủ đề: Viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống

1. CHUYÊN ĐỀ: VIẾT BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TRONG ĐỜI SỐNG (TRÌNH BÀY Ý KIẾN TÁN THÀNH) A. LÍ THUYẾT CƠ BẢN 1. Một số khái niệm - Vấn đề nghị luận: thuộc chủ đề, đề tài gì? - Luận điểm: là nội dung chính của bài văn nghị luận về 1 vấn đề đời sống (câu chủ đề) - Luận cứ: lí lẽ, lập luận (trả lời cho câu chủ đề) - Dẫn chứng: bằng chứng thực tế để chứng minh 2. Yêu cầu với kiểu bài - Nêu được vấn đề và ý kiến cần bàn luận - Trình bày được sự tán thành với ý kiến - Đưa ra được lí lẽ + dẫn chứng để chứng tỏ cho sự tán thành là có căn cứ 3. Hướng dẫn làm bài a) Tìm ý HS trả lời các câu hỏi sau - Vấn đề cần bàn luận là gì? - Ý kiến của em về vấn đề: tán thành, đồng tình - Vì sao em lại tán thành, đồng tình với vấn đề đó? + Khía cạnh thứ nhất cần tán thành là gì? (lí lẽ, dẫn chứng) + Khía cạnh thứ hai cần tán thành là gì? (lí lẽ, dẫn chứng) + Khía cạnh thứ ba cần tán thành là gì? (lí lẽ, dẫn chứng) - Em có rút ra được bài học hoặc muốn gửi gắm thông điệp gì qua vấn đề đang bàn luận không? b) Lập dàn ý MB: Giới thiệu vấn đề và bày tỏ ý kiến tán thành TB: - Vấn đề gợi ra cách hiểu nào? (Giải thích – Giải thích những từ ngữ khó, em hiểu gì về vấn đề được đặt ra) - Vì sao bày tỏ thái độ tán thành? (Vấn đề đc nói tới có ý nghĩa như thế nào đến cuộc sống của chúng ta?) - Đưa ra lí lẽ, bằng chứng - Mở rộng vấn đề 1
2. KB: - Khẳng định lại vấn đề - Rút ra bài học nhận thức và hành động c) Cách mở bài, kết bài * Mở bài trực tiếp: Nêu thẳng vào vấn đề cần nghị luận Có ý kiến cho rằng /Bàn về vấn đề , có ý kiến cho rằng Em đồng ý/đồng tình với quan điểm trên. * Mở bài gián tiếp: dẫn dắt để nêu lên vấn đề nghị luận: trích câu nói, trích câu thơ, trích lời bài hát hoặc liên hệ với thực trạng đời sồng. * KB: Khẳng định lại vấn đề và đưa ra bài học hoặc bức thông điệp B. LUYỆN ĐỀ Đề 1: Có ý kiến cho rằng: “Mỗi người sinh ra đều có giá trị riêng. Bản thân người đó phải làm cho giá trị riêng của mình sáng lên và tôn trọng giá trị riêng của người khác”. Viết bài văn trình bày ý kiến của em. a) Tìm ý: - Vấn đề bàn luận: Ai cũng có nét riêng Mỗi người phải làm cho giá trị riêng của mình sáng lên và tôn trọng giá trị riêng của người khác. - Quan điểm của em: Đồng tình - Lí lẽ, dẫn chứng + Mọi điều xung quanh ta đều có một giá trị riêng. Thế giới xung quanh chúng ta thật muôn màu muôn sắc, đa dạng phong phú và vô cùng hấp dẫn. (TG: nhiều màu da, nhiều loại ngôn ngữ; Lớp: mỗi bạn một sở trường, ) + Mỗi người làm lên giá trị riêng của bản thân thì cuộc sống của mình sẽ trở nên có ý nghĩa hơn. (Nick Vujicic tuy tàn tật nhưng vẫn lan tỏa năng lượng tích cực và tình yêu cuộc sống; thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký, ) + Nét riêng ấy cần được tôn trọng bởi nó đưa lại nhiều ý nghĩa lớn lao trong cuộc sống. Khi ta tôn trọng sự khác biệt của người khác, người đó sẽ tự tin hơn để khẳng định cái riêng của mình. Nếu thế giới đều biết tôn trọng sự khác biệt của nhau, tất cả sẽ tạo ra rất nhiều điều tốt đẹp, thế giới sẽ thêm đa màu sắc. - Khẳng định lại vấn đề và rút ra bài học. b) Lập dàn ý: MB: - Giới thiệu vấn đề - Nêu quan điểm của của bản thân TB: - Vấn đề gợi ra cách hiểu nào? (giải thích) 2
3. - Vì sao em lại tán thành? + Mọi điều xung quanh ta đều có một giá trị riêng. Thế giới xung quanh chúng ta thật muôn màu muôn sắc, đa dạng phong phú và vô cùng hấp dẫn. + Mỗi người làm lên giá trị riêng của bản thân thì cuộc sống của mình sẽ trở nên có ý nghĩa hơn. + Nét riêng ấy cần được tôn trọng bởi nó đưa lại nhiều ý nghĩa lớn lao trong cuộc sống. Khi ta tôn trọng sự khác biệt của người khác, người đó sẽ tự tin hơn để khẳng định cái riêng của mình. Nếu thế giới đều biết tôn trọng sự khác biệt của nhau, tất cả sẽ tạo ra rất nhiều điều tốt đẹp, thế giới sẽ thêm đa màu sắc. - Mở rộng vấn đề: Lên án những người không biết tôn trọng sự khác biệt của người khác KB: Khẳng định lại vấn đề và rút ra bài học. c) Bài tham khảo Mỗi người chúng ta đều là một cá thể riêng biệt với những nét đặc trưng khác biệt. Bởi vậy nên có câu nói: “Mỗi người sinh ra đều có giá trị riêng. Bản thân người đó phải làm cho giá trị riêng của mình sáng lên và tôn trọng giá trị riêng của người khác”. Em hoàn toàn đồng tình với ý kiến trên . Ý kiến trên bàn về giá trị riêng của mỗi người - giá trị ấy có ý nghĩa riêng làm nên “ cái tôi ” của mỗi người . Bản thân chính chúng ta phải nhận ra “ giá trị riêng ” đó của mình và làm cho cái tôi của mình tỏa sáng . Nhưng bên cạnh đó , ý kiến cũng nhắc nhở mỗi một chúng ta cần phải tôn trọng giá trị riêng của người khác - biết tôn trọng người khác cũng chính là tôn trọng chính bản thân mình . Ý thức về giá trị riêng và trân trọng giá trị riêng được đặt ra thật có ý nghĩa với tất cả chúng ta . Vậy , tại sao chúng ta cần phải tôn trọng giá trị riêng của mình và người khác ? Thứ nhất , thế giới xung quanh chúng ta thật là muôn màu muôn sắc , đa dạng phong phú và hấp dẫn đến lạ lùng . Hãy nhìn vào thế giới vạn vật xung quanh : khu vườn hoa có đủ màu , đủ hương thơm ; thế giới của thanh âm có ríu rít tiếng chim hót , có tiếng lá cây xào xạc ... Và chúng ta hãy nhìn vào thế giới của con người : bạn bè năm châu với đủ màu da , tiếng nói . Gần gũi hơn , chúng ta hãy nhìn các bạn ngay trong chính lớp học của mình : bạn thông minh hoạt bát , giỏi các môn học ; bạn thì mức học vừa phải nhưng chơi thể thao rất cừ ; bạn thì năng động , mạnh dạn trong các phong trào lớp nhưng có bạn lại trầm lặng âm thầm hoàn thành những công việc cho tập thể . Như vậy mỗi bạn đều mang một vẻ đẹp và giá trị riêng . Thứ hai , mỗi người làm sáng lên giá trị riêng của bản thân thì cuộc sống sẽ trở nên có ý nghĩa hơn . Xung quanh chúng ta , có biết bao người rơi vào hoàn cảnh không may mắn , họ khiếm khuyết một phần trên cơ thể nhưng không vì thế mà học trở nên chán nản , buông xuôi , tuyệt vọng . Họ tự tìm ra giá trị riêng của bản thân minh và làm cho điều ấy sáng lên . Có thể kể đến như Nick Vujicic tuy bị tàn tật cụt cả tay và chân nhưng bằng niềm tin vào bản thân mình ; anh đã sống lạc quan , ý nghĩa và lan tỏa tình yêu cuộc sống , nghị lực sống tới tất cả mọi người . Thứ ba , nét riêng ấy cần được mọi người tôn trọng bởi nó đưa lại nhiều ý nghĩa lớn lao trong cuộc sống . Khi ta tôn trọng sự khác biệt của người khác , người đó sẽ cảm thấy tự tin để khẳng định cái riêng của bản thân mình . Nếu mọi người cùng biết tôn trọng sự khác biệt của nhau , chúng ta sẽ cùng toả sáng lấp lãnh vẻ đẹp riêng . Nếu tất cả cùng lung linh toả sáng sẽ làm cho cuộc sống thêm đa sắc màu . Đồng thời, nếu ta biết tôn trọng mọi người, ta cũng được mọi người tôn trọng và yêu quý. Từ những lí do trên , em muốn khẳng định một lần nữa là ý kiến trên là đúng . Vì vậy , em luôn đồng tình với ý kiến trên . Đồng thời , em muốn nhắn nhủ với các bạn một điều : Hãy tự tỏa sáng bản thân mình như con đom đóm. 3
4. Tuy nhiên, không phải trong cuộc sống ai cũng biết tôn trọng điều khác biệt của mọi người xung quanh. Đó là những con người có lối sống ích kỉ, tự mãn và dễ gây mất đoàn kết trong tập thể. Vì vậy, chúng ta phải lên án những người có quan điểm sống như vậy. Từ những lí do trên, em muốn khẳng định tính đúng đắn của ý kiến được bàn luận. Từ đó, em cũng rút ra bài học cho chính mình: phải biết tự rèn luyện, hoàn thiện bản thân để chính mình tỏa sáng, là người có ích, đồng thời tôn trọng mọi người xung quanh để tất cả chúng ta cùng nhau trở nên tuyệt vời. Đề 2: Tục ngữ có câu: “Đói cho sạch, rách cho thơm”, em hãy viết bài văn thể hiện sự tán thành của em về câu tục ngữ trên. Gợi ý MB: Giới thiệu vấn đề và bày tỏ thái độ tán thành Trong cuộc sống, giá trị nhân phẩm con người luôn có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Việc giáo dục đạo đức cho thế hệ sau phần nào được thể hiện rất rõ qua những câu ca dạo, tục ngữ mà ông cha ta truyền lại. Một trong số đó phải kể đến câu tục ngữ: “Đói cho sạch, rách cho thơm”. Em rất đồng tình với câu tục ngữ trên. TB: - Vấn đề gợi ra những cách hiểu nào (giải thích từ ngữ): + Đói cho sạch: dù đói cũng nên ăn sạch, không ăn uống bừa bãi, bẩn thỉu + Rách cho thơm: dù quần áo thiếu thốn, không lành lặn nhưng vẫn phải giữ gìn sạch sẽ, thơm tho Dù đói rách, cùng khổ hay gặp khó khăn trong cuộc sống cũng phải biết gìn giữ nhân cách và phẩm chất tốt đẹp, sống ngay thẳng, trong sạch. - Thái độ trước vấn đề được đặt ra: tán thành Em hoàn toàn tán thành với thông điệp mà người xưa đã gửi gắm qua câu tục ngữ “Đói cho sạch, rách cho thơm” vì thông qua câu tục ngữ ngắn gọn này ông cha ta đã gửi gắm một thông điệp cuộc sống, một bài học đạo lí, một triết lí nhân văn, có ý nghĩa sâu sắc mà trong cuộc đời mỗi con người cần phải có. Trong cuộc sống, mỗi chúng ta phải luôn coi trọng nhân phẩm, giữ gìn nhứng giá trị tốt đẹp của bản thân trước những cám dỗ, cạm bẫy của cuộc đời. - Đưa ra những lí lẽ và bằng chứng + Lí lẽ 1: Giữ vững tầm hồn trước mọi gian khổ, khó khăn giúp con người rèn luyện bản lĩnh và chiến thắng mọi gian lao, đạt đến thành công. Không ai trong cuộc sống này được quyết định hoàn cảnh sống, nơi mà mình sinh ra. Trong khi nhiều người được sống trong gia đình đủ đầy, hạnh phúc, được yêu thương thì còn rất nhiều người phải trải qua cuộc sống cơ cực, điều kiện khó khăn, nghèo khổ. Những người đó không chịu đầu hàng, khuất phục mà họ chọn cách vương lên số phận và khẳng định chính mình. Họ sẵn sàng cố gắng hết mình, đi lên bằng chính năng lực, giữ vững tâm hồn trong sạch nhờ đó mà con người ngày càng trưởng thành, vững vàng trước mọi sóng gió và đạt được thành công. + Lí lẽ 2: Con người có lối sống đẹp sẽ được mọi người tôn trọng, yêu quý. Những người dù sống và làm việc trong những hoàn cảnh khó khan nhưng không vì hoàn cảnh mà bán rẻ nhân phẩm, sống trong sạch đều là những tấm gương tuyệt đẹp. Họ sẽ được mọi người xung quanh yêu quý, kính trọng. Có thể kể đến rất nhiều tấm gương về tinh thần, thái độ sống đúng đắn, không bị cám dỗ làm mất đi những nét 4
5. phẩm cách tốt đẹp như Khổng Tử. Dù cả đời ông sống trong cảnh nghèo túng, nhưng ông không bao giờ đánh mất đi phẩm hạnh, đạo đức cao thượng của mình. + Lí lẽ 3: Mỗi người biết sống tốt trước mọi khó khăn góp phần làm xã hội hài hòa, tốt đẹp hơn. Con người là tế bào của xã hội, vì vậy, mỗi một người có lối sống đẹp, biết giữ gìn nhân phẩm của bản thân sẽ giúp tạo nên một thế giới tốt đẹp, đoàn kết và đầy yêu thương. Chúng ta đã từng bắt gặp rất nhiều tấm gương người tốt việc tốt, nhặt được của rơi vẫn trả lại người đánh mất dù hoàn cảnh sống của họ vẫn còn rất nhiều khó khăn. Chính những cử chỉ, hành động tuyệt vời đó đã lan tỏa tình yêu thương, niềm tin vào những điều tốt đẹp và ý thức trách nhiệm đến mọi người trong cuộc sống. - Mở rộng: Phê phán những người sống buông thả, sẵn sàng bán rẻ lương tâm vì lợi ích cá nhân. Tuy nhiên, bên cạnh những người sống thanh cao, trong sạch thì vẫn còn một bộ phận có lối sống buông thả, sẵn sàng bán rẻ lương tâm, không coi trọng giá trị nhân phẩm của mình. Họ luôn lấy lí do hoàn cảnh để làm những hành động sai trái, đi ngược với lương tâm và nhân cách của bản thân như: trộm cắp, cướp giật, buôn bán ma túy, Dần dần, họ càng ngày càng lún sâu vào tăm tối, khó có thể quay đầu lại. Cuối cùng, những kẻ như vậy sẽ phải trả giá đắt, bị pháp luật chừng phạt thích đáng, bị mọi người lên án, ghét bỏ. KB: Khẳng định lại vấn đề + rút ra bài học Trong cuộc sống, sẽ có thời điểm ta gặp rất nhiều khó khăn, hãy sống sao cho đúng với giá trị của chính mình, giữ gìn phẩm giá của bản thân để ta không phải hối tiếc. Câu tục ngữ: “Nghèo cho sạch, rách cho thơm” sẽ luôn là là lời nhắc nhở với chúng ta phải biết tu dưỡng đạo đức, giữ cho tâm hồn trong sáng, biết yêu thương và làm thật nhiều việc tốt để lan tỏa những điều tốt đẹp. Là học sinh, em và các bạn sẽ cố gắng học tập, không gian lận trong thi cử, rèn luyện đạo đức, sống giản dị, để hoàn thiện chính bản thân mình, trở thành những người có ích cho xã hội. Đề 3: Có ý kiến cho rằng: bảo vệ môi trường cần sự chung tay của tất cả mọi người. Em có đồng tình với ý kiến trên hay không? Vì sao? Hãy viết bài văn thể hiện ý kiến của em. Gợi ý MB: Giới thiệu vấn đề (thực trạng) + đưa ra ý kiến (trích dẫn) + đưa ra ý kiến (đồng tình) TB: - Giải thích từ ngữ khó: ô nhiễm môi trường và bảo vệ môi trường - Vì sao lại đồng tình: nó liên quan , ảnh hưởng trực tiếp tới cuộc sống chúng ta . Thế nhưng có không ít người thờ ơ với điều đó , coi đó như là trách nhiệm của ai . Chính bởi thế , ý kiến trên là bức thông điệp nhắc nhớ tới tất cả mọi người : bảo vệ môi trường cần sự chung tay của tất cả mọi người . - Đưa ra lí lẽ + bằng chứng: + Lí lẽ 1: Thứ nhất , ô nhiễm môi trường ảnh hưởng tới tất cả mọi người trên nhiều phương diện. (mất mĩ quan, ảnh hưởng tới sức khỏe, ) + Lí lẽ 2: Thứ hai , tất cả mọi người cần chung tay bảo vệ môi trường. - Mở rộng vấn đề: lên án những kẻ thờ ơ, ích kỉ, vì lợi ích cá nhân mà phá hủy môi trường KB: Khẳng định lại vấn đề + rút ra bài học 5
6. Bài viết tham khảo Chúng ta đang sống trong một môi trường mà hàng ngày , hàng giờ đang bị ô nhiễm nghiêm trọng , gây nên những hậu quả khôn lường đối với cuộc sống , sức khỏe của người dân . Bởi vậy , có ý kiến cho rằng : bảo vệ môi trường cần sự chung tay của tất cả mọi người . Đây là một ý kiến hoàn toàn đúng đắn , kêu gọi mỗi một chúng ta cần phải có hành động chung tay bảo vệ môi trường xanh sạch - đẹp . xem Trước tiên, chúng ta cần hiểu thế nào là “ô nhiểm môi trường” và “bảo vệ môi trường”? “Ô nhiểm môi trường” là các hiện tượng môi trường bị thay đổi do rác thải, các chất độc hại từ các hoạt động sống của con người, gây ra ảnh hưởng tới đời sống, sức khỏe của chính con người. “Bảo vệ môi trường” là những hoạt động giữ cho môi trường trong lành, sạch đẹp, cải thiện môi trường, đảm bảo cân bằng sinh thái, ngăn chặn, khắc phục các hậu quả xấu do con người gây ra cho môi trường. Hai cụm từ nói trên là từ khóa được nhiều kênh thông tin đại chúng nhắc tới hàng ngày hàng giờ bởi nó liên quan , ảnh hưởng trực tiếp tới cuộc sống chúng ta . Thế nhưng có không ít người thờ ơ với điều đó , coi đó như là trách nhiệm của ai . Chính bởi thế , ý kiến trên là bức thông điệp nhắc nhớ tới tất cả mọi người : bảo vệ môi trường cần sự chung tay của tất cả mọi người . Vậy tại sao bảo vệ môi trường là trách nhiệm chung của tất cả chúng ta ? Thứ nhất , ô nhiễm môi trường ảnh hưởng tới tất cả mọi người trên nhiều phương diện . Trước hết , nó làm mất mĩ quan của cảnh quan đường phố . Thử hình dung nơi thành phố mà mình đang sống có những dòng kênh , dòng sông đen ngòm vì rác và chất thải ; những bãi rác chất đống ... Còn đâu cảnh quan xanh sạch - đẹp nữa ? Mặt khác , ô nhiễm môi trường ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe con người . Những căn bệnh về hô hấp , viêm phổi tăng nhanh do ô nhiễm không khí ; bệnh ung thư do ô nhiễm môi trường nước , khí độc ; ô nhiễm môi trường trường đất do thuốc trừ sâu , trừ cỏ ... Điển hình là vụ thải chất độc từ nhà máy Formosa Hà Tĩnh - thủ phạm gây ra thảm họa môi trường lớn nhất tại Việt Nam trong nhiều năm qua , gây ô nhiễm môi trường biển nghiêm trọng khiến cá chết hàng loạt tại bốn tỉnh khu vực miền Trung từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế . Ta chứng kiến hình ảnh người ngư dân bao đời sống gắn bó với biển nay xót xa nghẹn ngào khi nhìn biển chết . Thứ hai , tất cả mọi người cần chung tay bảo vệ môi trường . Môi trường là nơi chúng ta cùng chung sống , cùng sinh hoạt . Chúng ta cùng thở chung một bầu khí quyển , cùng uống nước trong mạch ngầm các dòng chảy . Ô nhiễm môi trường sẽ ảnh hưởng chung tới tất cả mọi người . Mỗi cá nhân đều có trách nhiệm với mẹ thiên nhiên, với trái đất. Không có ai hay tổ chức nào có thể thay đổi môi trường trở nên tốt đẹp hơn nếu không có sự chung tay của cộng đồng. Từ việc nhận thức được tầm quan trọng của môi trường đối với cuộc sống , chúng ta cần có những hành động thiết thực để bảo vệ môi trường như không vứt rác bừa bãi, trồng cây gây rừng, Tuy nhiên, trong khi có rất nhiều người đã có ý thức và những hành động thiết thực để bảo vệ môi trường thì vẫn còn những người thờ ơ, ích kỉ, sẵn sàng phá hủy môi trường vì cái lợi trước mắt. Chính từ những việc làm vô trách nhiệm, coi thường thiên nhiên và luật pháp ấy đã gây ra rất nhiều hậu quả nặng nề. Chúng ta cần phải nên án mạnh mẽ và có hình phạt thích đáng cho những kẻ như vậy. Để trái đất mãi xanh tươi, con cháu muôn đời sau được hưởng cuộc sống tốt đẹp, mỗi chúng ta cần biết bảo vệ môi trường. Đó không phải là việc của riêng ai mà là nhiệm vụ của tất cả chúng ta. Chính bản thân em, là một học sinh, em sẽ tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường tại trường và địa phương. Đồng thời, em sẽ tuyên truyền cho mọi người xung quanh em để nâng cao ý thức và tinh thần bảo vệ môi trường của mỗi cá nhân. Đề 4: Có ý kiến cho rằng: sử dụng mạng xã hội FB vừa có lợi vừa có hại? Em hãy viết bài văn bày tỏ quan điểm của mình. 6
7. Gợi ý: a. MB: - Dẫn dắt vấn đề - Nêu quan điểm: đồng tình với ý kiến trên b. TB: - Giải thích: Mạng xã hội Facebook là gì? Facebook là một trang truy cập miễn phí cho người dùng có thể tham gia kết bạn và gửi tin nhắn cho mọi người, chia sẻ những khoảnh khắc, kỉ niệm cá nhân của mình với mọi người xung quanh. - Đưa ra lí do em đồng tình với ý kiến - Đưa ra lí lẽ và dẫn chứng để thuyết phục mọi người + Lí do 1: Trước hết, sử dụng mạng xã hội Facebook đưa lại nhiều lợi ích: giúp chúng ta cập nhật được những tin tức hằng ngày một cách nhanh nhất chỉ bằng một nút like hay share, lưu giữ những kỉ niệm đẹp mà được ghi lại bằng những hình ảnh hay video thú vị. Nó cũng là nơi giao lưu kết bạn, trò chuyện học hỏi vô cùng hiệu quả. Nhiều bạn còn tận dụng tài khoản của mình để kinh doanh Dẫn chứng: Nhờ mạng xã hội mà tìm được người đánh rơi đồ vật, tìm được người thân mất liên lạc, kêu gọi từ thiện, kinh doanh, + Lí do 2: Tuy nhiên, sử dụng mạng xã hội Facebook quá nhiều và chưa đúng mục đích sẽ để lại nhiều hậu quả. Có thể kể đến như nghiện mạng xã hội, xem thế giới ảo là nguồn sống, dành nhiều thời gian cho Facebook gây ảnh hưởng đến sức khỏe, Càng đắm chìm vào mạng xã hội càng khiến cho con người sống vô cảm với mọi người xung quanh. Đó còn là nơi lan chuyền những thông tin không lành mạnh, những tin rác chưa được kiểm chứng, thậm chí gây kích động, chống phá nhà nước, Dẫn chứng: - Mở rộng: sử dụng mạng Facebook một cách hợp lí + Mỗi chúng ta phải xác định được nhiệm vụ chính là học tập, rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, nhân cách, không lãng phí thời gian vào trò chơi vô bổ, thậm chí có hại, biết chế ngự, kìm nén bản thân để không xa vào những trò chơi chết người đó. + Khuyên những người bạn ham mê Facebook, bên cạnh đó phải có sự quan tâm thường xuyên của gia đình, sự quản lý của nhà trường và xã hội, để giúp cho con em mình tránh xa những đam mê tai hại đó. + Nhà trường cần giáo dục, phối hợp thế hệ trẻ tạo ra những sân chơi bổ ích có trí tuệ để tất cả các bạn đều tham gia. c. KB: Khẳng định lại vấn đề + rút ra bài học cho bản thân Đề 5: Viết bài văn trình bày ý kiến của em về ý kiến: không thể sống thiếu tình bạn Gợi ý 1. MB: Trong cuộc sống của chúng ta, bên cạnh những người thân yêu thì bạn bè là những người có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Tình bạn được coi là thứ tình cảm hồn nhiên, trong sáng nhất. Bởi vậy mà có ý kiến cho rằng: không thể sống thiếu tình bạn. 2. TB: 7
8. - Giải thích: Trước tiên, ta cần hiểu tình bạn là gì? Khó có một định nghĩa chính xác về tình bạn, nhưng theo em, tình bạn là lòng quý mến ta dành cho nhau. Đó là sự gặp gỡ của những tâm hồn đồng điệu, sự chia sẻ và cảm thông mọi điều trong cuộc sống. Tình bạn là thứ tình cảm trong sáng, luôn mang lại niềm vui, niềm hạnh phúc và nuôi dưỡng tâm hồn con người. Vì vậy, tình cảm này rất quan trọng với cuộc sống của chúng ta nên em rất đồng tình với ý kiến trên. - Đưa ra lí lẽ và bằng chứng: + Lí lẽ 1: Tình bạn khiến con người trở nên thân thiết, gần gũi, sẵn sàng sẻ chia với nhau. Tình bạn là sợi dây kết nối, kéo con người xích lại gần nhau, đùm bọc và thương yêu nhau hơn. Từ đó, chúng ta luôn cảm thấy được quan tâm, được thấu hiểu, được chia sẻ mọi niềm vui, nỗi buồn. Đôi khi, có những chuyện thầm kín ta khó mở lòng với cả những người thân trong gia đình nhưng bạn bè lại là người ta có thể tin tưởng. Đặc biệt, khi ta gặp khó khăn trong cuộc sống, bạn bè chính là người đồng hành, động viên, hỗ trợ để ta vượt qua những giây phút cay đắng nhất trong cuộc đời. Bạn Hoàng Nguyên Bình 10 năm cõng bạn (Hà Huy Hoàng) đi học, + Lí lẽ 2: Tình bạn giúp con người hoàn thiện chính bản thân mình. Ông cha ta từ lâu đã có câu: “Học thầy không tày học bạn”. Câu tục ngữ như một lời nhắc nhở chúng ta có thể học hỏi được rất nhiều điều từ bạn bè của mình. Ngoài ra, bạn bè còn giúp ta nhận ra những khuyết điểm, đưa ra những lời động viên, góp ý để ta hoàn thiện chính bản thân mình hơn. Từ đó, chúng ta sẽ thêm tự tin, mạnh mẽ để tỏa sáng và gặt hái thành công trong cuộc sống. Đôi bạn giúp nhau học tập, + Lí lẽ 3: Nếu không có tình bạn con người sẽ trở nên cô độc, buồn chán. Thử tượng tượng nếu không có bạn bè cuộc sống sẽ ra sao? Có lẽ, đó sẽ là một cuộc sống buồn tẻ và cô đơn bởi chẳng ai ở bên cạnh để lắng nghe ta tâm sự. Con người sẽ thấm thía sự cô độc đến nhường nào. Một mình học tập, một mình vui chơi, - Mở rộng: Không thể thiếu những người bạn nhưng cần chọn bạn để kết thân. Đồng thời, chúng ta phải xây dựng một tình bạn đẹp xuất phát từ sự chân thành, không vụ lợi. Nếu kết bạn theo sự đắn đo về ngoại hình, xuất thân, thì chúng ta sẽ khó có được một tình bạn thật sự. 3. KB: Bởi những giá trị tốt đẹp của nó, tình bạn là thực sự cần thiết và không thể thiếu trong đời sống tình cảm của mỗi người. Là một học sinh, em sẽ Đề 5: Có ý kiến cho rằng: Sách là người bạn tốt của con người. Hãy viết bài văn thể hiện sự đồng tình của em với ý kiến trên. Đề 6: Viết bài văn thể hiện ý kiến của em về câu tục ngữ: “Có công mài sắt, có ngày nên kim” MB: Từ lâu, tục ngữ đã được coi là “túi khôn dân gian”, là kho tàng tri thức quý báu mà mỗi người dân VN vẫn luôn trân trọng và học hỏi. Thông qua những câu tục ngữ ngắn gọn ấy, ta học được rất nhiều bài học ý nghĩa, trong đó, không thể không nhắc đến bài học về sự cố gắng rèn luyện không ngừng. Sự kiên trì bền bỉ được nhân dân ta đúc kết trong câu: “Có công mài sắt, có ngày nên kim”. Em hoàn toàn tán thành với chân lí được gửi gắm qua câu tục ngữ. TB: - Giải thích: + Kể ngắn gọn câu chuyện ngụ ngôn liên quan câu tục ngữ 8
9. + Nghĩa đen: kiên trì mài thanh sắt sẽ có ngày thành được cây kim + Nghĩa bóng: câu tục ngữ gợi bài học đúng đắn về sự kiên trì, nhẫn lại của con người trong cuộc sống. Bài học từ câu tục ngữ phù hợp với mọi thời đại, mọi công việc, mọi lứa tuổi - Lí lẽ + dẫn chứng + Lí lẽ 1: Nếu có sự kiên trì, nhẫn lại, nỗ lực cố gắng không ngừng, chúng ta sẽ đạt được thành công trong cuộc sống • Trong kháng chiến cứu nước • Trong quá trình nghiên cứu khoa học, sáng tạo nghệ thuật • Trong học tập, cuộc sống hằng ngày + Lí lẽ 2: Ngược lại, những người không có sự kiên trì, cố gắng, nóng vội làm việc gì cũng khó. - Mở rộng: Phê phán + Biện pháp rèn luyện - KB: Lời khuyên của cha ông luôn là bài học vô cùng quý giá. Trước khi bắt tay vào công việc, trước khi từ bỏ bất kì mục tiêu nào, ta hãy nghĩ đến câu tục ngữ: “Có công nên kim”. Chúng ta phải biết tự rèn luyện ý chí, nghị lực, rèn luyện đức tính kiên trì mới mong đạt được thành công. Là học sinh, chúng em sẽ Đề 7: Viết bài văn thể hiện ý kiến của em về câu thành ngữ: “Uống nước nhớ nguồn” - MB: Từ lâu, tục ngữ đã được coi là “túi khôn dân gian”, là kho tàng tri thức quý báu mà mỗi người dân VN vẫn luôn trân trọng và học hỏi. Thông qua những câu tục ngữ ngắn gọn ấy, ta học được rất nhiều bài học ý nghĩa, trong đó, không thể không nhắc đến bài học về lòng biết ơn. Nó được nhân dân ta đúc kết trong câu: “Uống nước nhớ nguồn”. Em hoàn toàn tán thành với chân lí được gửi gắm qua câu tục ngữ. TB: - Giải thích: + Nghĩa đen: “Uống nước” là sự thừa hưởng những thành quả vật chất và tinh thần. “Nhớ nguồn” thể hiện lòng biết ơn, sự tri ân, ghi nhớ những người đã giúp đỡ chúng ta được hưởng những thành quả đó. + Nghĩa bóng: Cả câu tục ngữ “Uống nước nhớ nguồn” nhắc nhở mỗi người lối sống ân nghĩa, thủy chung; trân trọng và biết ơn với quá khứ, với những thế hệ đi trước. - Lí lẽ + dẫn chứng + Lí lẽ 1: Mọi thành quả, giá trị đều được tạo dựng bởi sức lao động, mồ hôi, xương máu của con người nên biết ơn, trân trọng công lao của người đi trước là thái độ mỗi người cần có. Nhỏ bé như hạt gạo, hay lớn lao như cuộc sống hòa bình, tự do chúng ta đang tận hưởng, tất cả đều bắt nguồn từ một quá trình lao động miệt mài và cả sự hi sinh máu xương,tính mạng của ông cha. Không có điều gì tự nhiên mà có, như cây có cội, như sông có nguồn, như con người có tổ tiên, và quá khứ. + Lí lẽ 2: “Uống nước nhớ nguồn” giúp ta đoàn kết gắn bó và yêu thương nhau qua nhiều thế hệ. Lòng biết ơn là thứ tình cảm vô cùng đặc biệt. Nó như sợi dây vô hình kết nối hiện tại và quá khứ để từ đó, ta biết quý trọng những gì bản thân đang được hưởng. Khi biết trân trọng những người tạo ra “trái ngọt”, chúng ta cũng trở thành những con người tình nghĩa, xã hội trở nên tốt đẹp, ý nghĩa hơn. 9
10. + Lí lẽ 3: Đây là truyền thống tốt đẹp, tạo nên sức mạnh của dân tộc. Những anh hùng đã chiến đấu, hi sinh máu thịt vì Tổ quốc luôn là tấm gương cho thế hệ mai sau. Nhớ ơn thế hệ cha ông, mỗi người càng quý trọng hòa bình và có ý thức trách nhiệm gìn giữ độc lập chủ quyền. Đó cũng chính là ngọn nguồn sức mạnh giúp dân tộc ta chiến thắng những kẻ thù sừng sỏ trên thế giới. Trong thời bình, nó lại là nguồn động lực, thôi thúc chúng ta cố gắng xây dựng đất nước ngày một phát triển. - Mở rộng: Phê phán - KB: Câu tục ngữ “Uống nước nhớ nguồn” đã dạy cho con người hiểu rõ hơn về lòng biết ơn, về sự báo đáp với những người đã có công lao giúp đỡ mình. Chúng ta là những người thế hệ sau nên có ý thức bảo vệ, giữ gìn và phát huy hơn nữa truyền thống tốt đẹp đó để tạo nên một xã hội văn minh hơn, đất nước phát triển. Là học sinh, chúng em sẽ Đề 8: “Đi một ngày đàng học một sang khôn” MB: Cuộc đời là những chuyến đi, bởi sau mỗi chuyến đi đó, chúng ta lại tích lũy được biết bao bài học bổ ích. Thành công chỉ đến với những người chủ động học hỏi, khám phá, tự trải nghiệm cuộc sống này. Thông điệp ấy được thể hiện rất rõ trong câu tục ngữ: “Đi một ngày đàng học một sang khôn”. Em rất tán thành với câu tục ngữ trên. TB: * Giải thích: - Nghĩa đen: + Đi: hoạt động của bước chân + Một ngày đàng: đơn vị đo thời gian + Học: hoạt động tích lũy kiến thức + Sàng khôn: lượng kiến thức thu được Mỗi hoạt động trải nghiệm, tìm tòi đều mang đến những tri thức, hiểu biết về cuộc sống. * Lí lẽ và dẫn chứng - Bước ra thế giới bên người để trải nghiệm giúp con người mở mang tri thức. + Kiến thức là vô bờ bến, bao la rộng lớn + Không chỉ học trong sách vở mà cần học từ mọi điều nhỏ nhặt trong cuộc sống + Đi nhiều nơi giúp ta học được nhiều điều, hiểu biết về nhiều thứ. - Đi nhiều, trải nghiệm nhiều cũng giúp ta tích lũy được nhiều kinh nghiệm sống, mở rộng tâm hồn. + Được tiếp xúc với nhiều người, được trải nghiệm nhiều hoàn cảnh sống nên kinh nghiệm sống phong phú hơn mạnh mẽ, vững vàng, trưởng thành hơn + Kết giao với nhiều người, chia sẻ và cảm thông với mọi người xung quanh, tâm hồn rộng mở, sẵn sàng sẻ chia + Tìm kiếm được nhiều cơ hội phát triển 10
11. - Nếu chỉ biết thu mình, không chịu khó đi và trải nghiệm, con người sẽ trở nên trì độn, chậm chạm, khó đạt được thành công. Nhiều người lại chọn cách sống an nhàn, thụ động, thu mình trong thế giới nhỏ bé, quen thuộc mà không chịu ra ngoài xã hội để học hỏi tiếp thu, thích ứng với cái mới. Dần dần, họ sẽ bị bỏ lại phía sau, tự thu hẹp sự hiểu biết của mình. Đồng thời, vì ít kinh nghiệm, ít trải nghiệm sống, họ sẽ trở nên yếu đuối trước sống gió cuộc đời, đánh mất đi cơ hội và rất khó thành công trong cuộc sống. * Mở rộng: - Phê phán - Có phương pháp hiệu quả KB: Học tập là một quá trình, nó không chỉ diễn ra trên ghế nhà trường mà ở mọi nơi xung quanh chúng ta. Việc nâng cao hiểu biết là rất quan trọng, vì vậy, mỗi người cần phải chủ động đi tích lũy tri thức. Đó chính là thông điệp mà câu tục ngữ muốn gửi gắm không chỉ với thế hệ hôm nay mà cả mai sau. Là học sin hem sẽ 11
12. CHUYÊN ĐỀ: VIẾT BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TRONG ĐỜI SỐNG (TRÌNH BÀY Ý KIẾN PHẢN ĐỐI) I. Yêu cầu đối với kiểu bài - Nêu được vấn đề, làm rõ thực chất của vấn đề - Trình bày rõ rang ý kiến phản đối của người viết - Đưa ra được lí lẽ và bằng chứng để chứng tỏ ý kiến phản đối là hoàn toàn có cơ sở II. Cách làm 1. Dàn ý kiểu bài phản đối a. MB: Nêu được vấn đề nghị luận và bày tỏ ý kiến phản đối cách nhìn nhận vấn đề b. TB: - Ý 1: Giải thích - Ý 2: Đưa ra lí lẽ và dẫn chứng - Ý 3: Tác động tiêu cực của ý kiến, quan niệm - Ý 4: Mở rộng c. KB: Nêu ý nghĩa và bài học 2. Cách viết MB, KB tương tự cách viết bài văn thể hiện ý kiến tán thành a. MB: Nêu vấn đề đời sống cần bàn trong bài văn nghị luận b. TB: - Giải thích - Trình bày khía cạnh tán thành (lí lẽ + dẫn chứng) - Trình bày khí cạnh không tán thành (lí lẽ + dẫn chứng) - Mở rộng c. KB: Rút ra thông điệp + bài học III. Luyện đề cụ thể Đề 1: Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc là trách nhiệm của người lớn, những người làm công tác văn hóa. (Không tán thành) Gợi ý * Giải thích: - Bản sắc văn hóa dân tộc là thuật ngữ chỉ sắc thái, vẻ đẹp và tính chất đặc biệt, cái riêng để phân biệt giữa các dân tộc, quốc gia. Nó là cái gốc của nền văn hóa, những đặc trưng không thể trộn lẫn trong cội nguồn văn hóa. 12
13. - Trên thế giới, mỗi một quốc gia, mỗi một dân tộc sẽ có những bản sắc văn hóa riêng. Văn hóa dân tộc chính là niềm tự hào và là món ăn tinh thần của người dân cả nước. * Đưa ra lí lẽ + dẫn chứng - Việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc có ý nghĩa vô cùng quan trọng bởi giữ được bản sắc văn hóa dân tộc chính là giữ được cái gốc mà cha ông ta đã hàng nghìn năm bảo tồn. - Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc là trách nhiệm của tất cả mọi người, đặc biệt là giới trẻ. Chúng ta chính là tương lai của đất nước. Chúng ta phải biết kế thừa những nét đẹp văn hóa của con người Việt Nam, đồng thời, phát triển nó lên thông qua việc kết hợp với những nét văn hóa mới phù hợp. Từ đó, hình thành một nền văn hóa vừa đa dạng, vừa thống nhất. Nó là sẽ là nền tảng tạo ra sức mạnh đoàn kết, nội lực để đất nước ngày một đi lên, hội nhập cùng thế giới. Muốn làm được như vậy, chúng ta cần sự chung tay của tất cả mọi người bởi văn hóa dân tộc là đại diện cho cả một đất nước, mang tính cộng đồng chứ không phải của một cá nhân, tổ chức nhỏ lẻ nào. * Tác động tiêu cực của ý kiến, quan niệm Ý kiến trên khiến nhiều người có nhận thức chưa đúng, thiếu trách nhiệm trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Hiện nay, thế giới đang phát triển theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, con người dễ dàng tiếp cận và hòa nhập với nhiều nền văn hóa khác nhau trên thế giới, trong đó, bao gồm một bộ phận không nhỏ những người trẻ tuổi. Nếu không tự ý thức được trách nhiệm của bản thân trong việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc thì bản sắc của chúng ta sẽ dần bị mai một, bị quay lưng. Thay vào đó là thứ văn hóa “lai căng”, pha tạp, lố lăng gây biến chất con người. * Mở rộng: phê phán Đề 2: Có thể bỏ qua một số môn học, chỉ nên học những môn mình yêu thích. (Không tán thành) a. Mở bài : - Dẫn dắt nêu lên vấn đề nghị luận : có thể bỏ qua một số môn học , chỉ nên học những môn mình yêu thích . - Nêu lên quan điểm của bản thân : không đồng tình với ý kiến trên . b. Thân bài : - Trình bày thực chất của ý kiến , quan niệm . - Đưa ra lí lẽ và dẫn chứng để thuyết phục mọi người về quan điểm : + Trước hết , mỗi một môn học trong chương trình đều có một giá trị riêng , cung cấp cho chúng ta những kiến thức khác nhau . Môn Toán rèn luyện khả năng tư duy . Môn Lý , Hóa giúp ta lí giải bao hiện tượng kì thú trong tự nhiên , cuộc sống . Môn Văn bồi đắp tâm hồn ta trở nên đẹp hơn , rèn cho ta khả năng giao tiếp ngôn ngữ . Những trang sách địa lí , lịch sử , văn hoá lại đưa ta đến với những vùng đất , giúp ta hiểu thêm về đất nước mình cũng như nhiều nước khác trên thế giới . Những bải địa lí trong sách cho ta khám phá về kiều kiện tự nhiên , điều kiện kinh tế xã hội của một quốc gia , một châu lục . Các cuốn sách lịch sử lại đưa ta ngược dòng thời gian trở về với quá khứ xa xưa để thấy được loài người trong thời điểm ấy đã sống như thế nào ; để biết được các vị anh hùng đã cống hiến những gì cho đất nước . Và đặc biệt , những cuốn sách văn hoá đã đưa ta đến với những cuộc hành trinh thú vị , khám phá bao nét đẹp thuộc về bản sắc của mỗi vùng miền , mỗi dân tộc ... + Mặt khác , nếu bỏ một số môn không học mà chỉ học những môn mình yêu thích sẽ dẫn tới tình trạng học lệch , về lâu dài sẽ dẫn tới sự phát triển thiếu toàn diện của chúng ta . Có những bạn chỉ thích học 13
14. các môn khoa học mà bỏ qua môn Thể dục , Mĩ thuật , Âm nhạc ; trong khi môn Thể dục giúp ta phát triển thể lực , môn Mĩ thuật và Âm nhạc giúp cho tâm hồn của ta trở nên phong phú hơn, có thể đưa lại nhiều niềm vui. - Tác động không tốt của quan niệm : khiến học sinh có nhận thức, định hướng sai trong học tập . c. Kết bài: - Khẳng định lại quan điểm cá nhân về việc học các môn toàn diện. - Bức thông điệp muốn gửi tới mọi người. Đề 3: Mạng xã hội chỉ đem lại những điều tiêu cực, phiền toái. (Không tán thành) Gợi ý Những năm gần đây, mạng xã hội (MXH) đã có bước phát triển mạnh mẽ, tác động lớn đến đời sống xã hội ở hầu hết các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. MXH đã trở thành một thuật ngữ phổ biến với những tính năng đa dạng cho phép người dung dễ dàng kết nối, chia sẻ, tiếp nhận thông tin một cách nhanh chóng, hiệu quả. Trước những lợi ích của MXH, theo em, không thể nói: MXH chỉ mang lại những điều tiêu cực và phiền toái. Em không tán thành với ý kiến trên. Mạng xã hội có thể hiểu một cách đơn giản đây là hệ thống (mạng lưới) giúp con người kết nối với những người khác. Thông qua mạng xã hội, mọi người có thể chia sẻ thông tin, hình ảnh, âm thanh tìm kiếm bạn bè, kết nối với những người khác Hiện nay, tất cả mọi người đều có thể dễ dàng truy cập vào mạng xã hội bất kỳ thông qua điện thoại, máy tính, máy tính bảng Tuy nhiên, để sử dụng được (đăng bài, kết nối với người khác ), người dùng phải tạo một tài khoản bằng số điện thoại, email (tuỳ từng loại mạng xã hội yêu cầu thế nào). MXH ngày càng góp phần quan trọng trong việc củng cố niềm tin của quần chúng nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng , Nhà nước và điều hành của Chính phủ . Để xây dựng một chính quyền gần dân , thấu hiểu tâm tư nguyện vọng của nhân dân là một trong những chủ trương lớn của Đảng , Nhà nước ta . Ngày nay , cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, vai trò của MXH đã và đang được các cơ quan, tổ chức nhà nước sử dụng một cách có hiệu quả, giúp thu hẹp khoảng cách với người dân. Ví dụ như tháng 10/2015 , Chính phủ đã lập 02 tài khoản Facebook là “ Thông tin Chính phủ ” và “ Diễn đàn Cạnh tranh quốc gia ” với kì vọng giúp người dân tiếp cận kịp thời các văn bản , quy phạm pháp luật mới ban hành , thông tin thời sự chính trị , kinh tế- xã hội , hoạt động của lãnh đạo Đảng , Nhà nước . Việc này không chỉ đáp ứng nhu cầu thông tin của người dân , khuyến khích người dân đồng hành cùng Chính phủ, góp phần thiết thực định hướng dư luận trên MXH . MXH góp phần tích cực vào sự phát triển nhận thức , tư duy và kỹ năng sống của con người . MXH đang ngày càng trở thành nơi cung cấp tin tức , kiến thức về tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Chỉ với một vài thao tác đơn giản , người dùng sẽ luôn nhận được những thông tin cập nhật kịp thời về lĩnh vực , vấn đề mà mình quan tâm theo dõi . Qua đó giúp họ có thể nắm bắt được các xu thế của đời sống phục vụ cho công việc và cuộc sống của mình . Bên cạnh đó , trên MXH có nhiều trang dạy kỹ năng sống như ngoại ngữ , nấu ăn , sửa chữa , giao tiếp , tâm lí , thể thao ... giúp người dùng có những kỹ năng cơ bản cần thiết trong cuộc sống hiện đại mà không cần đến lớp hay đóng học phí . MXH góp phần tích cực vào sự phát triển của văn hóa cộng đồng . Văn hóa MXH là một bộ phận của văn hóa cộng đồng và có ảnh hưởng ngày càng lớn đến văn hóa cộng đồng . Nhờ áp dụng tiến bộ của khoa học kỹ thuật , MXH cho phép người dùng có thể kết nối , tương tác với bạn bè , gia đình , cộng đồng ngày một thuận tiện hơn . Người dùng có thể dễ dàng chia sẻ tình cảm , niềm vui , nỗi buồn ... với cộng đồng . Sự tham gia của cá nhân vào các công việc chung của cộng đồng cũng được thúc 14
15. đẩy . Thực tế từ khi MXH phát triển , công tác xã hội như cứu trợ thiên tai , xóa đói giảm nghèo,... có nhiều khởi sắc ; các hình thức kinh doanh online trên MXH của cá nhân, doanh nghiệp ngày càng phát triển , mang tính chuyên nghiệp và đóng góp lớn cho phát triển kinh tế xã hội. MXH góp phần thúc đẩy quá trình hội nhập quốc tế trên lĩnh vực văn hóa của Việt Nam . Các MXH , nhất là MXH xuyên quốc gia như Facebook , Youtube, ... đã tạo ra những cơ hội , khả năng tiếp xúc , giao lưu văn hóa , thúc đẩy xích lại gần nhau , hiểu biết lẫn nhau giữa dẫn tộc ta với các dân tộc khác trên thế giới . Thông qua MXH , thế giới biết đến Việt Nam hơn như một dân tộc yêu chuộng hòa bình , tôn trọng công lí , năng động với một kho tàng các giá trị văn hóa phong phú , đầy bản sắc . Cùng với sự phát triển như vũ bão của công nghệ thông tin , việc sử dụng mạng xã hội làm phương tiện kết nối đã và đang trở thành xu thế tất yếu . Hiện nay , tại Việt Nam có 40 triệu người dùng XH , chiếm hơn 40 % dân số . Trung bình mỗi ngày người Việt Nam vào MXH hơn 2 giờ . Đối tượng sử dụng mạng internet thường xuyên nhất là nhóm lứa tuổi từ 15 đến 40 tuổi . Nhìn chung , họ là những người trẻ , có điều kiện tiếp cận với máy tính và mạng internet , nhanh nhạy trong việc tiếp thu những tiến bộ khoa học công nghệ cũng như những trào lưu mới trên thế giới . Với những tính năng vượt trội , mạng xã hội đã góp phần lan tỏa những điều tốt đẹp trong cuộc sống , vì thế , nếu cho rằng MXH chỉ mang lại phiền toái , tiêu cực thật là một quan niệm phiến diện nếu không muốn nói là sai lầm , cực đoan . Mạng xã hội đang từng ngày , từng giờ tác động đến cuộc sống mỗi người , có khả năng làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn nhưng cũng có thể hủy hoại con người nếu như sử dụng không đúng cách . Vì vậy , mỗi người dùng hãy sử dụng mạng xã hội một cách thông minh . Hãy tự quản lí thời gian sử dụng . ứng xử đúng mực , có văn hóa khi giao tiếp trên mạng xã hội , sáng suốt kiểm chứng tính xác thực của những thông tin mà mình quan tâm . Nêu cao tinh thần trách nhiệm của mình trong việc chia sẻ thông tin trên mạng xã hội . Có như vậy , mạng xã hội mới thực sự trở thành công cụ đắc lực để lan tỏa những điều tốt đẹp trong không gian mạng và trong cuộc sống . Đề 4: Học sinh cần được sử dụng điện thoại di động trong lớp. Gợi ý Không thể phủ nhận, trong xã hội ngày nay, điện thoại di động đã trở thành một đồ dùng rất quan trọng trong cuộc sống của con người. Nó không chỉ là phương tiện để liên lạc mà cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, điện thoại giờ đây còn giúp con người kết nối, tìm kiếm thông tin, tiếp cận nhiều tri thức mới, Bởi vậy, điện thoại di động cũng được xem là một loại phương tiện dạy học trong nhà trường. Tuy nhiên, Điều này cũng làm dấy lên nhiều vấn đề tiêu cực khiến em không đồng tình với ý kiến: cho học sinh sử dụng điện thoại di động ở lớp, ở trường. Ai cũng biết , điện thoại bây giờ không không chỉ là nghe gọi mà còn là nơi cung cấp kho tang kiến thức do có kết nối với hệ thống Internet. Với thiết bị này, học sinh ngày nay có khả năng tiếp cận thức khác nhau bổ sung cho kiến thức mà bản thân quan tâm hoặc chưa hiểu rõ. Trong bối cảnh hiện nay , điện thoại chính còn để duy trì liên hệ giữa phụ sinh . Có điện thoại , phụ huynh cũng bớt lo lắng về việc con cái đi đâu , làm gì sau tan học , nhất là với lượng học sinh phải đi đường xa đến trường . Tuy nhiên , em có nhiều lí do để phản đối việc học sinh sử dụng ĐTDĐ trong lớp . Cho học sinh sử dụng ĐTDĐ sẽ khiến giáo viên khó quản lí . Trong một lớp học đông học sinh , có khi lên đến 50 em thì việc một giáo viên quản lý các em xem thông tin gì trong điện thoại thông minh với một tiết học 45 phút hầu như là bất khả kháng . Bởi vì , chỉ cần một cái gạt ngón tay , màn hình đã chuyển ngay sang nội dung khác . Câu nói , “ Nhất quỷ , nhì ma , thứ ba học trò ” luôn đúng trong các tình huống như vậy . Hơn nữa , giáo viên cũng không thể vừa giảng bài vừa quản lý mấy 15
16. chục học sinh của mình đang xem gì trên điện thoại . Vì như vậy sẽ gây mất tập trung cho cả lớp và bài giảng cũng khó hoàn thành . Học sinh đến lớp là để tiếp thu kiến thức từ nhà trường mà trực tiếp là giáo viên . Nếu như , mỗi học sinh ôm một cái điện thoại thông minh rồi chăm chăm vào đó thì làm sao có thể tiếp thu kiến thức và phương pháp mà giáo viên muốn truyền tải . Nếu chỉ vì để tra cứu kiến thức , nhà trường đã có các phòng học sử dụng máy chiếu , máy vi tính kết nối internet trong các phòng chuyên dụng . Hoặc có thể tra cứu khi kết thúc giờ lên lớp . Thậm chí , sẽ có học sinh tranh thủ dùng điện thoại để chát chít , chơi game , vào các trang mạng xã hội để xem những nội dung không lành mạnh , sai kiến thức , thiếu tính thẩm mỹ , nhảm nhí , thiếu tính giáo dục . Bản thân những phụ huynh cũng khó kiểm soát con em sử dụng ĐTDĐ ở trường , về thời gian sử dụng và những nội dung được phép xem trong điện thoại thông minh . Chưa kể , sử dụng ĐTDĐ sẽ gây ra sự phân biệt đối xử bất bình đẳng giữa các học sinh . Điều này là tối kỵ trong môi trường giáo dục . Đó là sự đua đòi của các học sinh về những dòng máy đắt tiền có tính năng sử dụng ưu việt . Trong khi , với nhiều học sinh con nhà nghèo , nhất là ở những vùng sâu , vùng xa , việc sắm và sử dụng một chiếc điện thoại thông minh không phải dễ dàng . Nhìn ra thế giới , nhiều nước có môi trường giáo dục và nền kinh tế phát triển hơn nước ta cũng có lí do để cấm sử dụng ĐTDĐ . Tháng 9/2018 , Australia ban hành lệnh cấm sử dụng điện thoại di động trong trường học . Một số những quan ngại đó chính là hành vi bắt nạt trên mạng . Từ năm học 2018 – 2019 , Pháp áp dụng lệnh cấm sử dụng điện thoại di động trong tất cả trường học trên cả nước . Theo đó , cấm sử dụng điện thoại di động , đồng hồ thông minh và máy tính bảng tại toàn bộ các trường tiểu học và trung học . Từ tháng 7/2020 , học sinh cấp 2 , 3 của Nhật Bản được phép mang điện thoại đến trường để liên lạc trong các trường hợp khẩn cấp . Sau khi tới trường , các em được yêu cầu để điện thoại vào tủ cá nhân để tránh mất tập trung trong giờ học . Ngoài những lí do trên , nếu cho phép học sinh sử dụng ĐTDĐ trong lớp , còn mang đến một số nguy cơ ảnh hưởng tới sức khoẻ , khả năng tiếp thu của học sinh như nguy cơ nghiện game , sa đà vào nội dung xấu trên mạng xã hội , khả năng tăng tỉ lệ cận thị và đặc biệt là giảm giao tiếp với thế giới xung quanh . Điện thoại di động và các ứng dụng của nó ngày nay đang tiêu tốn quá nhiều thời gian của học sinh sau giờ học , do vậy việc không kiểm soát được thời gian hữu ích sử dụng điện thoại trong lớp thì càng phát sinh nhiều hệ lụy hơn . Do vậy , đây chưa phải là thời điểm phù hợp để đưa điện thoại di động vào nhà trường . Và một điều hết cần thiết là nhà trường nên tổ chức các buổi chia sẻ về cách thức sử dụng điện thoại di động đúng cách tại nhà hoặc cách thức để học tập tốt hơn thông qua ứng dụng di động tại nhà . Điện thoại di động chỉ nên được sử dụng trong các buổi cắm trại , hoạt động ngoại khóa hoặc các buổi dạy học về ứng dụng di động . Đề 5: Vệ sinh trường học là trách nhiệm của người lao công đã được nhà trường trả lương Thân bài Mỗi người đã được xã hội phân công công việc . Người lao công đã được trả lương thì phải có trách nhiệm làm sạch khuôn viên trường . Học sinh không cần làm vệ sinh cũng như không cần phải có ý thức giữ vệ sinh trường lớp . Các bạn ấy nghĩ rằng , những nơi công cộng như trường học , lớp học không phải nhà mình , vậy thì việc gì mà phải mất công giữ gìn , đã có đội lao công dọn dẹp . Cách suy nghĩ ấu trĩ như vậy thật là thiển cận và nguy hại . Mặc dù nhà trường đã có bác lao công giúp dọn vệ sinh trường lớp nhưng mỗi học sinh cần phải thể hiện ý thức , trách nhiệm chung tay cùng bác lao công giữ gìn vệ sinh chung . Học sinh cần phải giữ 16
17. gìn vệ sinh trường lớp vì : Đảm bảo cho sức khỏe của các em , tránh khỏi mọi tác nhân gây bệnh xung quanh trường học . Thoải mái vui chơi dưới sân trường không lo bụi bẩn . Tinh thần học tập thoải mái để các em học tập , đạt được thành tích học tập cao . Làm cho khuôn viên trường luôn sạch sẽ , xanh - sạch - đẹp trong mắt mọi người . Tôi phản đối suy nghĩ thiển cận ấy bởi vì : Thứ nhất: Giữ gìn vệ sinh trường lớp là trách nhiệm chung của tất cả mọi người vì đó là nhiệm vụ chung bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp: Trường học, lớp học là nơi học sinh học tập và vui chơi. Đây là không gian chung, tập trung nhiều học sinh nên dễ bị mất vệ sinh bởi rác thải, chất thải do thức ăn và đồ đựng thức ăn . Nếu trường học , lớp học mất vệ sinh dễ gây ra bệnh , làm ảnh hưởng đến sức khỏe và học tập . Giữ gìn vệ sinh trường học lớp học tạo nên không gian học tập trong lành , an toàn và đẹp đẽ . Một trưởng học tươi xanh , một lớp học sạch sẽ giúp cho việc học tập diễn ra thoải mái , hiệu quả ; sức khỏe học sinh được bảo vệ và tăng cường , hình thành ý thức vệ sinh tốt đẹp cho mỗi học sinh. Thứ hai , cần phải cùng bác lao công chung tay giữ gìn và làm vệ sinh trường lớp để thể hiện là người biết sẻ chia , quan tâm , giúp đỡ người khác : Ngoài thể hiện trách nhiệm của một học sinh thể hiện quan tâm đến vệ sinh công cộng thì việc chung tay cùng bác lao công giữ gìn vệ sinh trường lớp còn thể hiện sự quan tâm , chia sẻ , giúp đỡ người khác . Đây là phẩm chất cao quý mà mỗi người cần có và phát huy . Không được tỏ thái độ chê bai hay khinh ghét những người lao động bình thường . Bởi tất cả những công việc lao động chân chính đều đáng trân trọng . Lên án những bạn không có ý thức giữ gìn vệ sinh trường lớp : vứt rác bừa bãi , vẽ bậy lên bàn ghế , tường lớp học ; có bạn tỏ thái độ xem thường , khinh bị bác lao công trong trường ... Vì thế , chúng ta cần quan tâm đến việc thúc đẩy tinh thần tự giác quan tâm , thực hiện giữ gìn vệ sinh lớp học trong mỗi học sinh như dọn vệ sinh trường học , lớp học sạch sẽ vào đầu giờ và cuối giờ học . Khi bước vào giờ học không mang theo bịch , túi hay các loại nước uống có màu , có đường bởi nó dễ làm bẩn lớp học . Hết giờ học phải dọn vệ sinh bàn học . Không được bỏ rác xuống sản lớp , học bàn hay các góc phòng học . Bàn ghế phải được sắp xếp ngay ngắn . Hãy tập thói quen thấy rác thì nhặt bỏ vào thùng rác để không gian thêm sạch sẽ . Không e ngại hay xấu hổ khi nhặt rác . Đó là một hành động tốt đẹp , cần phải tuyên dương , ca ngợi . Những hành động đó không chỉ giúp trường lớp luôn sạch sẽ , mà còn giúp rèn luyện tinh thần tự giác , thái độ quan tâm chia sẻ. Từ đó, chúng ta sẽ hình thành nên một cộng đồng học sinh có ý thức cao trong vấn đề giữ gìn vệ sinh lớp học. Đề 6: Học tủ, học vẹt cuả học sinh ngày nay Thân bài Trước tiên , chúng ta cần hiểu , học tủ và học vẹt có nghĩa là gì ? Học vẹt là học thuộc lòng bài học như những con vẹt học nói tiếng người nhưng về bản chất lại chăng hiểu gì cả . Biểu hiện là có những học sinh có thể đọc thuộc một định nghĩa , một khái niệm , một bài văn rất trôi chảy nhưng khi bắt tay vào thực hành thì lúng túng , chịu bỏ tay . Học tù là chọn lấy một phần kiến thức , học thật kĩ phần ấy vì cho rằng nó sẽ có trong bài thị hay bài kiểm tra . Đây là lối học sai , không đem lại hiệu quả cho người học . Vừa mất thời gian vừa không lĩnh hội được tri thức . Học tủ và học vẹt để lại những hậu quả không chỉ trước mắt mà còn lâu dài . Hai cách học này đều tốn thời gian và không đem lại kết quả gì . Vì không hiểu bản chất nên kiến thức nhanh quên , không khắc sâu , không thể áp dụng vào thực tế . Học sinh học tủ dễ bị “lệch tủ”, “tủ đè”, kiến thức không toàn diện. Ngoài ra, hai cách học này còn làm giảm tính sáng tạo trong học tập của học sinh , dẫn đến lười vận động , lười suy nghĩ , kết quả học tập đương nhiên sẽ giảm sút . 17
18. Hơn nữa , nó còn như một căn bệnh có thể lây lan với tốc độ chóng mặt giữa các học sinh . Nhiều học sinh học tủ , học vẹt sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của nền giáo dục , kéo theo sự đi xuống của cả quốc gia và toàn xã hội vì học sinh là những chủ nhân tương lai sẽ góp phần xây dựng đất nước . Lối suy nghĩ học tủ, học vẹt nếu còn xuất hiện sẽ ảnh hưởng đến ý thức của học sinh . Nhiều bạn học sinh ý thức dần kém đi, trên lớp không chú ý nghe giảng, về nhà không chịu học bài, làm bài nhưng vẫn muốn điểm cao. Các bạn không xây dựng được kế hoạch học tập đúng đắn , học thụ động , nước đến chân mới nhảy. Họ học chỉ để đối phó , học vì muốn được điểm cao , muốn có tấm bằng chứ không thực sự hiểu ý nghĩa của việc học. Như vậy sẽ dẫn đến học lệch kiến thức . Mỗi người học sinh cần thay đổi nhận thức , thái độ của mình về việc học đề tiến xa hơn trên con đường chinh phục tri thức . Trước hết là cần có ý thức học tập , xây dựng cho bản thân một phương pháp học tập đúng đắn . Với mỗi người khác nhau sẽ tự tạo cho mình một phương pháp phù hợp với bản thân . Có phương pháp học từ sớm thì việc học cũng sẽ nhẹ nhàng và hiệu quả hơn . Đặc biệt , học sinh cần tích cực , chủ động , sáng tạo trong việc học , không học đối phó , hời hợt . Nhà trường và gia đình cũng nên tạo nhiều kì vọng và áp lực . một môi trường học tập sinh động , lành mạnh , thân thiện cho học sinh , tránh đặt quá nhiều áp lực. Kết bài: Mỗi người học sinh cần tránh xa lối học tủ , học vẹt . Học tập là suốt đời , vì thế chúng ta không nên để mình phụ thuộc vào học tủ , học vẹt và những điểm số có thể che mở đôi mặt . Đề 7: Đánh giá người khác theo tiêu chuẩn của mình Đề 8: Trong thời đại công nghệ này, không cần phải viết chữ đẹp Đề 9: Ngày nay, cùng với sự hỗ trợ của máy tính, máy photo, nên học sinh đến lớp không cần ghi chép bài vào vở. Trong thời đại ngày nay, công nghệ cao ngày càng phát triển, chúng ta có nhiều thiết bị máy móc hỗ trợ cuộc sống của con người. Đặc biệt, trong việc học tập, cũng có rất nhiều thiết bị giúp học sinh học hiệu quả hơn như máy tính, máy photo, Bởi vậy, có nhiều người cho rằng, học sinh đến lớp không cần ghi chép bài vào vở. Mọi người có đồng ý với ý kiến trên không? Còn em, em không đồng ý với ý kiến này. Ý kiến trên đã nói đúng suy nghĩ của một số bạn học sinh ỷ lại vào việc có máy phô tô, điện thoại thông minh chụp lại bài vở của bạn trong tích tắc nên ở trên lớp không cần ghi bài học của thấy cô. Khi nào cần bài để ôn thì chỉ cần ra phô tô vở của bạn là xong. Đây là suy nghĩ thiêu sự thấu đáo, không hiểu được ý nghĩa bản chất của việc ghi bài, làm ảnh hưởng tới kết quả học tập về lâu dài. Vậy tại sao có “ công nghệ cao ” , ta vẫn cần phải ghi chép bài vào vở ? Thứ nhất , việc không ghi chép bài vở , ỷ lại công nghệ để sao , chụp bài để lại nhiều hậu quả . Bản thân người ỷ lại vào công nghệ không ghi chép bài sẽ thiếu sự tập trung vào bài giảng , dẫn tới hiểu bài không thấu đáo . Việc in bài trên mạng chỉ là một kênh tham khảo mà thôi , còn phô tô hay chụp lại bài của bạn cũng hạn chế đi phần nào những kiến thức mà thầy cô giáo giảng giải đầy đủ - vì những điều ghi chép lại đã được rút gọn lại một cách khái quát nhất . Thứ hai , ghi chép bài vở kết hợp sử dụng công nghệ sẽ hữu ích hơn trong học tập . Bản thân mình ghi chép lại bài học sẽ giúp chúng ta hiểu bài học một cách thấu đáo hơn , thậm chí có thể ghi chú chỗ nào mình chưa hiểu để nhờ thầy cô giảng giải hoặc tìm thêm tài liệu trên mạng để tự nghiên cứu bài học . Chúng ta cũng có thể phô tô , chụp thêm những bài giải hay của các bạn để tham khảo , học hỏi thêm . Những lúc như thế này , “ công nghệ cao ” thực sự là công cụ hỗ trợ đắc lực cho các bạn trong học tập một cách hiệu quả nhất ! 18
19. Đây là ý kiến bao biện của một bộ phận các bạn học sinh , ảnh hưởng không nhỏ tới suy nghĩ , ý thức học tập của nhiều bạn học sinh khác , khiến các bạn ngồi học thiếu sự tập trung , nghiêm túc , ảnh hưởng tới kết quả học tập . Các bạn thân mến ! Ghi chép bài cẩn thận chính là lúc chúng ta tích lũy kiến thức một cách hiệu quả nhất . Vì thế , dù có những phương tiện hiện đại có thể sao chép hay in ấn tài liệu thì chúng ta cũng hãy kết hợp để cho việc ghi bài thêm hiệu quả bạn nhé ! Đề 10: Suy nghĩ về câu tục ngữ: “Gần mực thì đen gần đèn thì rạng”. (Vừa tán thành vừa không tán thành) Đề 11: Có ý kiến cho rằng: “Sách giáo khoa được bố mẹ mua cho là quyền sở hữu của mỗi học sinh khi mang đến lớp. Vì vậy muốn viết vẽ vào đó như thế nào là quyền của mỗi người”. 19