Đề thi học sinh giỏi Ngữ Văn 9 (Phần 1) - Trường THCS Trường Sơn (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi học sinh giỏi Ngữ Văn 9 (Phần 1) - Trường THCS Trường Sơn (Có đáp án)

1. Đặng Thị Hương - THCS Trường Sơn - Huyện An Lão Câu hỏi: Câu 1. (3,0 điểm) Em hãy viết một bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ về vấn đề được gợi ra từ hai câu thơ sau: Một cuộc đời - một bài ca duy nhất Tôi chẳng muốn điệu hát buồn là kỷ niệm về tôi. (Tôi chẳng muốn kỉ niệm về tôi là một điệu hát buồn, Lưu Quang Vũ). Đáp án PHẦN CÂU YÊU CẦU CẦN ĐẠT ĐIỂM 3,0 a. Đảm bảo cấu trúc của bài văn nghị luận xã hội. 0,25 II 1 b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Tinh thần lạc quan, 0,25 sống tích cực, sống ý nghĩa, trân trọng cuộc sống, . c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề của bài viết. - Xác dịnh được các ý chính của bài viết. - Sắp xếp được hệ thống các ý hợp lý theo bố cục 3 phần của bài văn nghị luận. 1. Mở bài - Dẫn dắt vào vấn đề: Hai câu thơ "Một cuộc đời - một bài ca duy nhất / Tôi chẳng muốn điệu hát buồn là kỷ niệm về 0,25 tôi" gợi lên những suy nghĩ sâu sắc về ý nghĩa cuộc sống và cách mỗi người chọn cách sống. 2. Thân bài: Triển khai vấn đề nghị luận - Thể hiện quan điểm của người viết có thể theo 1 số gợi ý sau: a.Giải thích: 0,25 - “Một cuộc đời - một bài ca duy nhất": Cuộc đời của mỗi người chỉ có một lần, giống như một bài ca không thể lặp
2. lại. Vì thế, từng giây phút trôi qua đều quý giá và đáng trân trọng. - "Tôi chẳng muốn điệu hát buồn là kỷ niệm về tôi": Tác giả không muốn khi ra đi, những gì người đời nhớ về mình chỉ là nỗi buồn, tiếc nuối. Tác giả bày tỏ khao khát sống sao cho cuộc đời trở nên ý nghĩa, để lại dấu ấn tốt đẹp trong lòng người khác. Hai câu thơ khẳng định niềm khát khao sống tốt, sống ý nghĩa, sống hết mình để cuộc đời của mình sẽ là những kỉ niệm vui. b. Phân tích ý nghĩa của lối sống tích cực: khát khao sống 1,0 tốt, sống ý nghĩa, sống hết mình để cuộc đời của mình sẽ là những kỉ niệm vui. *Tầm quan trọng của cách sống này: - Cuộc sống không phải lúc nào cũng thuận lợi, nhưng điều quan trọng là ta chọn thái độ sống lạc quan, vượt qua khó khăn. - Mỗi người nên sống tích cực, cống hiến sẽ mang lại cho mình năng lượng sống tích cực, cuộc sống luôn tràn đầy niềm vui và hạnh phúc. - Những người luôn có suy nghĩ tích cực sẽ có nhiều cơ hội thành công trong cuộc sống bởi họ biết trân trọng cuộc đời của mình, nỗ lực sống một cuộc đời có ích, có ý nghĩa. - Không chỉ sống cho riêng mình mà lối sống này sẽ lan tỏa niềm vui tới mọi người xung quanh thay vì chỉ để lại nỗi buồn và hối tiếc, nó tạo ra giá trị cho xã hội, đóng góp niềm vui cho cộng đồng. - Khi ra đi, những kỷ niệm ta để lại có thể là động lực hoặc bài học cho người ở lại. HS lấy dẫn chứng phù hợp làm rõ các lí lẽ đưa ra . VD: Có những người sống một đời ngắn ngủi nhưng đầy ý
3. nghĩa, như Trịnh Công Sơn hay Nick Vujicic – những con người đã truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ. *Vấn đề trái chiều: - Trong cuộc sống hiện đại, nhiều người quẩn quanh với buồn phiền, mệt mỏi. Không phải ai cũng có thể sống hoàn toàn vui vẻ, vì cuộc đời không tránh khỏi mất mát và đau thương. Tuy nhiên, việc lựa chọn cách sống tích cực vẫn là điều khả thi và cần thiết. - Điều quan trọng là sau mỗi nỗi buồn, ta tìm được ý nghĩa và động lực để tiếp tục sống tốt hơn không để nó trở thành dấu ấn cuối cùng về cuộc đời ta. * Bài học về ý nghĩa của thái độ sống tích cực: 0,25 - Chọn sống lạc quan, yêu thương và trân trọng từng khoảnh khắc, dù cuộc sống không tránh khỏi khó khăn. - Thay vì chìm đắm trong nỗi buồn, ta nên hướng về phía trước, tìm kiếm niềm vui và động lực trong những trải nghiệm. - Nâng cao trách nhiệm đối với cuộc đời mình và xã hội: Sống không chỉ cho bản thân mà còn đóng góp giá trị cho cộng đồng, lan tỏa niềm vui và hạnh phúc. - Học cách vượt qua khó khăn và biến nó thành sức mạnh: Nỗi buồn là một phần của cuộc sống, nhưng không nên để nó làm mờ đi ý nghĩa của những khoảnh khắc khác. Hãy biến những thất bại, mất mát thành cơ hội để trưởng thành và hoàn thiện bản thân. 3. Kết bài 0,25 - Khẳng điịnh lại vấn đề: Khẳng định lại ý nghĩa của hai câu thơ: Cuộc đời là duy nhất, hãy sống tích cực để khi nhớ về, người khác không chỉ nghĩ đến nỗi buồn mà còn là những giá trị tốt đẹp ta đã tạo ra.
4. - Liên hệ bản thân: Mỗi người hãy biết yêu thương, cống hiến và trân trọng từng phút giây của cuộc sống để biến nó thành “bài ca” ý nghĩa cho chính mình và những người xung quanh. Hoặc hãy sống với niềm tin và hy vọng, để lại dấu ấn đẹp cho cuộc đời và cho những người xung quanh .. d. Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau - Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận. 0,25 - Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đúng, bằng chứng tiêu biểu phù hợp, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và bằng chứng. - Lưu ý: Học sinh có thể trình bày suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. e. Sáng tạo: có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu 0,25 sắc về VĐNL.