Đề cương ôn tập giữa học kì I Ngữ văn 9 - Năm học 2024-2025

Nội dung text: Đề cương ôn tập giữa học kì I Ngữ văn 9 - Năm học 2024-2025

1. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP GIỮA KÌ NGỮ VĂN 9 NĂM HỌC 2024-2025 1. Chủ đề tình cảm gia đình Đề 1. I. ĐỌC HIỂU. ( 4 ĐIỂM ) Đọc văn bản sau: XIN LỖI THƯƠNG YÊU Con chảy vào mình năm tháng dần trôi Mặc cây sấu già bao lần trút lá Mặc đồng làng mấy lần trơ cuống giạ Lúa cắt rồi gốc vẫn đứng lẻ loi Mẹ nuôi con lớn lên thành người Như lúa chín con lại rời xa mẹ Mẹ như gốc giạ kia lặng lẽ Gom hết thời xuân sắc sống cho con Mỗi ngày qua tóc bạc da mòn Lại có nhiều vết nhăn trên trán Con thì vẫn luôn mải mê bận rộn Sống hết mình cho những thứ không đâu Chợt giật mình ngoảnh lại phía sau Giật thột mình khi con hai mươi tuổi Hai mươi năm sống bằng nông nổi Bao yêu thương con trót bỏ quên rồi (Xin lỗi thương yêu – Hoài Vũ – Báo Hoa học trò, số 390, ngày 31/5/2001) *Ghi chú: Hoài Vũ, tên thật là Nguyễn Hoài Vũ, sinh năm 1978. Anh là một cây bút đã gửi nhiều thơ trên báo Hoa học trò thời kì đầu. Trên báo Hoa học trò, anh còn dùng bút danh Tương Giang. Hiện nay, Hoài Vũ làm giảng viên và sống ở Hà Nội. Thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 5: Câu 1. Xác định thể thơ của văn bản? Câu 2. Ở khổ thơ thứ 3, sự thay đổi của mẹ mỗi ngày qua được thể hiện bằng những hình ảnh nào? Câu 3. Nêu tác dụng của biện pháp điệp cấu trúc được sử dụng trong các câu thơ sau: Con chảy vào mình năm tháng dần trôi Mặc cây sấu già bao lần trút lá Mặc đồng làng mấy lần trơ cuống giạ Lúa cắt rồi gốc vẫn đứng lẻ loi Câu 4. Anh/chị hiểu như thế nào về ý nghĩa biểu tượng của các hình ảnh lúa chín và hình ảnh gốc giạ trong bài thơ? Câu 5. Sự thức tỉnh của tác giả sau Hai mươi năm sống bằng nông nổi đem lại cho anh/chị bài học quan trọng nào? Vì sao? II. VIẾT (6.0 điểm) Anh/chị hãy viết bài văn nghị luận phân tích tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ Xin lỗi thương yêu (Hoài Vũ); từ đó, nhận xét về cấu tứ của bài thơ. 1
2. ĐỀ 2. I. ĐỌC HIỂU. Đọc văn bản sau: ĐI QUA ĐỜI CON (Bình Nguyên Trang) Những mùa thu đi qua đời con Gieo âm thanh bình yên Trái chín rụng thơm triền miên lối ngõ Rất chênh vênh là chiếc cầu ao nhỏ Ngồi với mùa thu con đợi mẹ về. Men theo lối quen đá sỏi gồ ghề Con đi giữa hai bờ toàn hoa dại Nhưng cổ tích buồn cứ theo con mãi Lạc một dòng sông con chẳng có thuyền về. Cha đi tìm con suốt dọc bờ đê Có loài dế trầm ngâm không hát Nỗi đợi chờ khiến hoa bìm rất nhạt Màu tím buồn chạm cánh buốt vào tim. Con gào lên vô thanh trong lặng im Cha không thấy con lạc dòng mười tám tuổi Mẹ không thấy con một mình rong ruổi Ai qua những mùa thu không heo may. Con nước ngàn năm đập nhịp với đầy Con lệnh đênh giữa hai bờ cha mẹ Rồi mùa thu đi qua, rồi mùa thu lặng lẽ Thả nỗi niềm riêng lên gió mây. * Bình Nguyên Trang tên thật là Vũ Thị Quỳnh Trang (sinh 1977) tốt nghiệp Học viện gio chí và Tuyên truyền Hà Nội, hiện chị công tác tại chuyên đề Văn nghệ công an của báo Công an nhân dân. Chị đã từng là một thành viên trong hội bút Hương đầu mùa của báo Hoa học trò Câu 1. Xác định thể thơ của tác phẩm và luật bằng trắc của khổ thơ đầu. (0,5đ) Câu 2. Xác định nhân vật trữ tình và cảm xúc chủ đạo của bài thơ (0.5đ) Câu 3. Khổ thơ 2 và 3 cho người đọc biết điều gì về tuổi thơ của nhân vật trữ tình? Hãy tìm một số từ ngữ, hình ảnh tiêu biểu làm rõ điều đó. (1.0) Câu 4. Nêu một nét nghệ thuật nổi bật ở khổ 3 (1.0) Câu 5 :Xác định chủ đề, bức thông điệp của “Đi qua đời con". (1.0đ) II.PHẦN VIẾT (6.0đ) Hãy viết một bài văn phân tích, đánh giá nội dung và nghệ thuật bàithơ Đi qua đời con của nhà thơ Bình Nguyên Trang. 2
3. Đề 3. Đọc đoạn trích truyện ngắn sau: SÂN NHÀ ( Nguyễn Ngọc Tư ) Má buồn thiệt buồn khi nhắc lại hồi con gái má chừng mười, mười hai tuổi, “Nhà mình nghèo quá, má không lo cho bây được đủ đầy...”. Tôi cười giòn, trời đất, thiệt thòi gì đâu, má quên rồi sao? Những củ khoai lang còn ấm má mang về khi tan chợ, những bộ quần áo mới má thắt thẻo chắt mót từng lọn rau, bó cải để sắm cho con, chiếc xe đạp nhỏ – món quà từ tháng lương của ba để con tới trường... Và con có cả một vạt sân vàng nắng... Tôi nhớ, sân nhà mình chỉ nhỏ bằng hai tàng cây trứng cá. Nó lọt thỏm giữa ngôi nhà xam xám thấp tè và những giồng rau xanh biếc ngoài kia. Phía bìa sân, ba đặt cái bàn thờ Thông Thiên nho nhỏ, bát cắm nhang để giữa hai hũ gạo, muối (hết thảy mấy thứ đó cũng nhỏ xíu), buổi chạng vạng, gió phiêu phiêu mang hương nhang bay lãng đãng trước nhà. Ranh giới giữa sân với vườn rau là những cái mương nhỏ tạo thành do má tôi lấy đất lên giồng. Sát hàng ba có một luống hẹ kiểng, trổ bông tím rập rờn suốt hai mùa nắng, mưa. Nhà tôi nghèo nên trồng loại bông coi cũng bình thường quá đỗi, lúc Tết, cũng chỉ thêm bông vạn thọ, mồng gà. Nhưng tôi chẳng có gì tiếc nuối khi nhà mình chẳng có mai, đào... Vạn thọ cũng có cái vui của vạn thọ (câu này tôi học trong Gala cười 2003: “Bánh giò cũng có cái giá của bánh giò”), bởi những cây hoa bình dị ấy chính tay tôi gieo trồng giáp biên sân. Bữa hai chín Tết, má phơi lá chuẩn bị gói bánh, tôi ngẩn ngơ nhìn “bức tranh” sân của mình, trời đất, sao mà đẹp dữ vậy không biết, viền quanh những tàu chuối xanh rờn là hàng trăm đóa hoa vàng rực rỡ. Tôi đứng ở đó, tự hào nhìn sự sống nở hoa từ bàn tay nhỏ nhoi, xương xẩu của mình (bàn tay xưa rày chỉ biết cầm đũa ăn cơm và... chơi chuyền). Rồi hoa tàn, rồi mùa nắng hết. Mưa bắt đầu xập xoài, báo mùa đang đi tới. Tôi lóp ngóp xách rổ chận bắt mấy con cá rô ốm nhách, dài nhằng, mình đầy nhớt xăng xái lóc lên sân. Mặt sân đã ngấm mưa, đất vỡ ra, tràn xuống những chỗ nẻ [ ] Chà chà, chỉ cần đủ ba nắng, sân - thiên - đường của mình lại ráo hoảnh, sạch bong cho mà coi. Bây giờ nhớ lại, thấy lạ, lạ quá chừng... Sân nhà mình hồi ấy có rộng mấy đâu, chỉ có khoảng trời là lồng lộng phía trên đầu, nhưng đã đi hết cả tuổi thần tiên rồi, sao tôi vẫn còn nhớ tiếc. Chứ không à? Những đứa bạn dễ thương, những trò chơi tuổi nhỏ, cái xích đu tự tạo mắc lên cành cây bằng mấy cọng dây chuối, con dế gáy te te hoài dưới tấm đá chẻ bên góc nhà, tôi nhớ cả tiếng má rầy khi tôi trốn ngủ trưa lén ra sân gạch đui nhảy dây. [ ]. Coi lại, hồi nhỏ, tôi lang thang ngoài sân, vườn nhiều hơn trong nhà, trên mình đầy sẹo lớn nhỏ. [ ]. Lúc tan bạn rồi, còn một mình, tôi vẫn thường thẩn thơ ở đó, mơ màng nghe bầy chim sâu, chim sẻ ríu rít cãi nhau, ngó con bướm nhỏ vỗ cánh thấp tha thấp thỏm... Má cũng thường ra sân, nhưng không phải để thảnh thơi chơi đùa, không phải để ngắm mặt trời lặn, đón trăng lên... Buổi sớm, má ra quét lá, tiếng chổi xao xác trong tiếng gà. Buổi chiều, má hay ngồi chỗ góc sân, nghe tôi nhảy từ trên cây xuống cái phịch như ai quăng bịch muối, má than (mà cười): “Con nhỏ này chắc Mụ bà nắn lộn” mà tay vẫn thoăn thoắt bó rau chuẩn bị cho buổi chợ sớm mai. Độ gần cuối tháng 10, lúa về sân, ba má ngồi quây lúa giữa trưa, bóng hai cây trứng cá đã bị tỉa thưa cành không đủ sức ngăn bớt cái nóng bừng bừng, mồ hôi chảy dài, bê bết tóc. Mỗi lần giở đệm lúa lên, hơi nước ướt đầm mặt đất, không hiểu sao, tôi cứ tưởng đấy là mồ hôi của má ba mình. Dường như không lần nào đứng trên mảnh sân - thiên - đường của tôi, má ba không tất tả, bận bịu, lo toan... Nên cái hồi con mười, mười hai tuổi, nhà mình nghèo, má (và cả ba) thiệt thòi nhiều nhất. Còn con lúc ấy giàu có, đầy đủ lắm, má à. Má không tin con sao? (Theo “Sân nhà” - Nguyễn Ngọc Tư, Thời Báo Kinh Tế Sài Gòn 4-11-2004) Thực hiện các yêu cầu: 3
4. Câu 1. (0,5 điểm). Văn bản trên được viết theo thể loại nào ? Câu 1. (0,5 điểm). Theo thông tin từ đọan trích, dưới lời kể của nhân vật" tôi", má thường ra sân "không phải để thảnh thơi chơi đùa, không phải để ngắm mặt trời lặn, đón trăng lên" mà để làm gì ? Câu 3. (1.0 điểm). Văn bản trên được kể theo ngôi thứ mấy ? Nêu tác dụng của việc lựa chọn ngôi kể trong câu chuyện trên ? Câu 4. (1.0 điểm). Nêu tác dụng của phép tu từ nổi bật trong đoạn văn sau : " Chứ không à? Những đứa bạn dễ thương, những trò chơi tuổi nhỏ, cái xích đu tự tạo mắc lên cành cây bằng mấy cọng dây chuối, con dế gáy te te hoài dưới tấm đá chẻ bên góc nhà, tôi nhớ cả tiếng má rầy khi tôi trốn ngủ trưa lén ra sân gạch đui nhảy dây. [ ]." Câu 5. (1.0 điểm). Thông điệp cuộc sống có ý nghĩa nhất em nhận được từ câu chuyện là gì? Vì sao? 2. Chủ đề tình yêu quê hương đất nước Đề 1. Đọc đoạn thơ sau: TRỞ VỀ QUÊ NỘI Ôi quê hương xanh biếc bóng dừa Có ngờ đâu hôm nay ta trở lại Quê hương ta tất cả vẫn còn đây Dù người thân đã ngã xuống đất này. Ta lại gặp những mặt người ta yêu biết mấy Ta nhìn ta, ta ngắm, ta say Ta run run nắm những bàn tay Thương nhớ dồn trong tay ta nóng bỏng. Đây rồi đoạn đường xưa Nơi ta vẫn thường đi trong mộng Kẽo kẹt nhà ai tiếng võng trưa Ầu ơ... thương nhớ lắm (Lê Anh Xuân1, in trong tập Hoa Dừa, NXB Giải phóng 19692) Trả lời câu hỏi/ Thực hiện các yêu cầu: Câu 1. Xác định chủ thể trữ tình của đoạn thơ trên? (0,5 điểm) Câu 2. Chỉ ra và nêu tích tác dụng của biện pháp điệp từ trong khổ thơ sau: (1,5 điểm) “Ta lại gặp những mặt người ta yêu biết mấy Ta nhìn ta, ta ngắm, ta say Ta run run nắm những bàn tay Thương nhớ dồn trong tay ta nóng bỏng.” Câu 3. Âm thanh “Kẽo kẹt tiếng võng đưa”, “Ầu ơ ” đánh thức điều gì trong cái tôi trữ tình của tác giả? (0,5 điểm) 4
5. Câu 4. Đoạn thơ trên đánh thức trong em điều gì? (viết câu trả lời bằng một đoạn văn khoảng 8 đến 10 dòng). (1,5 điểm) Chú thích: (1) Lê Anh Xuân (1940-1968) xuất thân trong một gia đình có truyền thống làm giáo dục và nghệ thuật. Là nhà thơ miền Nam, có tài năng thiên bẩm, một chiến sĩ dũng cảm - trưởng thành trong thời kì chống Mỹ cứu nước. Thơ của ông là tiếng nói của một trái tim đầy nhiệt huyết, thiết tha và cháy bỏng của con người vùng quê mang nét phóng khoáng, bộc trực. Các tác phẩm chính của ông: Tiếng gà gáy (thơ, 1965), Hoa dừa (thơ, Nxb Giải phóng, 1969), Chào anh giải phóng quân (tập thơ, in chung, Nxb Quân đội nhân dân, 1972), Thơ Lê Anh Xuân (tuyển thơ, 1981),.. (2) Bài thơ “Trở về quê nội” được viết vào cuối năm 1964, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra ác liệt. Được in trong tập thơ Hoa Dừa do NXB Giải phóng ấn hành năm 1969. II. VIẾT (6,0 điểm) Câu 1 (4,0 điểm). Bằng một bài văn (khoảng 1,5 đến 2 trang giấy thi), hãy phân tích bài thơ “Trở về quê nội” của Lê Anh Xuân. Đề 2 I. ĐỌC- HIỂU (4,0 điểm). Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu: TRƯA HÈ Bàng Bá Lân Dưới gốc đa già, trong vũng bóng, Nằm mát, đàn trâu ngẫm nghĩ nhai. Ve ve rung cánh, ruồi say nắng; Gà gáy trong thôn những tiếng dài. Trời lơ cao vút không buông gió; Đồng cỏ cào phô cánh lượt hồng, Êm đềm sóng lụa trôi trên lúa; Nhạc ngựa đường xa rắc tiếng đồng. Quán cũ nằm lười trong sóng nắng, Bà hàng thưa khách ngủ thiu thiu Nghe mồ hôi chảy đầm như tắm Đứng lặng trong mây một cánh diều. Cành thưa, nắng tưới, chim không đứng; Quả chín bâng khuâng rụng trước hè. Vài cô về chợ buông quang thúng Sửa lại vành khăn dưới bóng tre. Thời gian dừng bước trên đồng vắng; Lá ngập ngừng sa nhẹ lướt ao. Như mơ đường khói lên trời nắng; Trường học làng kia tiếng trống vào. 5
6. (Hoài Thanh, Hoài Chân, Thi nhân Việt Nam, NXB Văn học, 2009) Câu 1(0,5 điểm). Xác định thể thơ được sử dụng trong văn bản trên. Câu 2(0,5 điểm). Tìm những từ ngữ, hình ảnh nào là tín hiệu đặc trưng của mùa hè? Câu 3(1,0 điểm). Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong dòng thơ “Nằm mát, đàn trâu ngẫm nghĩ nhai” và nêu tác dụng. Câu 4(1,0 điểm). Qua những hình ảnh được miêu tả trong bài thơ, em hãy nhận xét về bức tranh trưa hè tại miền quê của tác giả. Câu 5(1,0 điểm). Qua văn bản trên, tác giả muốn gửi gắm tới chúng ta những thông điệp nào trong cuộc sống? II. PHẦN LÀM VĂN (6,0 điểm) Câu 1( 2,0 điểm). Viết bài văn (khoảng 200 chữ) trình bày cảm nhận về bức tranh hè trong văn bản “Trưa hè” của Bàng Bá Lân ? Đề 3. I. ĐỌC- HIỂU. Đọc văn bản: Thêm một lần Tổ quốc được sinh ra Dòng máu Việt chảy trong hồn người Việt Đang bồn chồn thao thức với Trường Sa Khi hy sinh ở đảo đá Gạc Ma Họ đã lấy ngực mình làm lá chắn Để một lần Tổ quốc được sinh ra Máu của họ thấm vào lòng biển thẳm Cờ Tổ quốc phất lên trong mưa đạn Phút cuối cùng đảo đá hóa biên cương Họ đã lấy thân mình làm cột mốc Chặn quân thù trên biển đảo quê hương Họ đã hóa cánh chim muôn dặm sóng Hướng về nơi đất mẹ vẫn mong chờ Nếu mẹ gặp cánh chim về từ biển Con đấy mà, mẹ đã nhận ra chưa!” (Trích Tổ quốc ở Trường Sa - Nguyễn Việt Chiến, Báo Thanh niên 27/5/2012 Thực hiện yêu cầu: Câu 1. (0,5 điểm) :Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào? Câu 2. (0,5 điểm) : Xác định những từ ngữ thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả với Trường Sa? Câu 3 .(1,0 điểm) :Ý hiểu của em về hai câu thơ : “Khi hy sinh ở đảo đá Gạc Ma Họ đã lấy ngực mình làm lá chắn” Câu 4. (1,0 điểm) : Chỉ ra và nêu hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ trong câu thơ: “Các con đứng như tượng đài quyết tử Thêm một lần Tổ quốc được sinh ra” Câu 5. (1,0 điểm) : Những thông điệp mà tác giả gửi gắm qua đoạn trích? II. PHẦN LÀM VĂN (6,0 điểm) Câu 1( 2,0 điểm). 6
7. Viết bài văn phân tích bài thơ Tổ quốc ở Trường Sa - Nguyễn Việt Chiến ở trên Đề 4. Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu: Với người Việt, Tết vừa gần gũi, vừa linh thiêng. Gần gũi vì Tết là một sinh hoạt văn hóa mỗi năm một lần, gắn liền với những bước đường đời của con người ngay từ lúc sinh ra, lớn lên và trưởng thành. Tết như cánh cửa thời gian khép lại một năm cũ qua đi để đón chào một năm mới với những rộn ràng, bâng khuâng, mong nhớ. Tết cũng là dịp mỗi người thiết lập thêm những mối quan hệ mới, thắt chặt tình thân, tình bè bạn; được du xuân khám phá cảnh quan thiên nhiên thơ mộng, trữ tình; nạp thêm cho mình những nguồn năng lượng mới để cống hiến và yêu hơn quê hương, Tổ quốc mình. Không chỉ vậy, Tết còn là biểu tượng mang ý nghĩa linh thiêng trong tâm thức cộng đồng. Mỗi độ Tết đến xuân về, ở khắp mọi nơi, nhất là đối với những người dân xa xứ lại luôn trào dâng những cảm xúc bâng khuâng, niềm nhớ gia đình, quê hương, nơi có ông bà, cha mẹ người thân cũng đang chờ đợi giây phút được gặp lại những người con xa quê trở về. Nhắc đến Tết là nhắc đến những kí ức đẹp đẽ của tuổi thơ, nhớ những chặng đường gian khó, những kỷ niệm buồn vui, những tháng ngày tươi đẹp của mỗi người, mỗi gia đình, thậm chí là những bước đường lịch sử của dân tộc. Vì thế Tết là sợi dây gắn bó, kết nối giữa quá khứ với hiện tại; là hành trình của thời gian, giúp con người trở về với cội nguồn. (Trích Tết Cổ truyền – Nét đẹp văn hóa của người Việt theo Nguyễn Tuyết, Đài PT và TH Thái Bình, nguồn: hungha.thaibinh.gov.vn, ngày 23/01/2023) Câu 1 (0,5 điểm).Tìm câu chủ đề trong đonạ văn sau:" Với người Việt, Tết vừa gần gũi, vừa linh thiêng. Gần gũi vì Tết là một sinh hoạt văn hóa mỗi năm một lần, gắn liền với những bước đường đời của con người ngay từ lúc sinh ra, lớn lên và trưởng thành. Tết như cánh cửa thời gian khép lại một năm cũ qua đi để đón chào một năm mới với những rộn ràng, bâng khuâng, mong nhớ." Câu 2 (0,5 điểm). Trong đoạn trích, tác giả cho biết mỗi dịp Tết về tâm trạng của những người con xa xứ như thế nào? Câu 3 (1,0 điểm). Em hiểu vì sao tác giả cho rằng Tết vừa gần gũi, vừa linh thiêng ? Câu 4 (1,0 điểm). Xác định và nêu hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ liệt kê trong câu văn: Tết cũng là dịp mỗi người thiết lập thêm những mối quan hệ mới, thắt chặt tình thân, tình bè bạn; được du xuân khám phá cảnh quan thiên nhiên thơ mộng, trữ tình; nạp thêm cho mình những nguồn năng lượng mới để cống hiến và yêu hơn quê hương, Tổ quốc mình. Câu 5 (1,0 điểm). Những bài học sâu sắc em đón nhận từ đoạn trích đã cho? 3. Chủ đề tình thầy trò Đề 1. Đọc kỹ văn bản dưới đây và thực hiện yêu cầu : Nghề giáo tôi yêu ( Lời thơ Đinh Văn Nhã ) Có một nghề bụi phấn bám đầy tay Người ta gọi là nghề cao quý nhất Có một nghề không trồng cây vào đất Mà cho đời những đóa hoa thơm... Có một nghề lặng thầm những đêm thâu Bên đèn khuya miệt mài trang giáo án Giọt mồ hôi rơi nhòe trang giấy, Đó là nghề, nghề giáo tôi yêu... Như vầng trăng tỏa sáng khắp muôn nơi, 7
8. Như hàng cây đã bao mùa lá rụng Đón thu về bâng khuâng tà áo trắng Khi hè về xôn xao tiếng ve ngân... Như dòng sông êm đềm trôi theo tháng năm Như cánh buồm chở đầy khát vọng Đưa đàn em thơ đến chân trời mơ ước Ôi tự hào nghề giáo tôi yêu... Câu 1. ( 0,5 điểm) Hãy chỉ ra phương thức biểu đạt chính ? Thể thơ của đoạn trích ? Câu 2. ( 0,5 điểm) Nội dung chính của bài thơ trên. Câu 3. (1,0 điểm) Phân tích tác dụng của một biện pháp tu từ nổi bật trong dòng thơ sau . Có một nghề không trồng cây vào đất Mà cho đời những đóa hoa thơm... Câu 4.( 1,0 điểm) Qua văn bản trên, thông điệp nào để lại ấn sâu sắc nhất đối với em? Tại sao? Câu 5. Theo em, tai sao tác giả lại tự hào về nghề giáo của mình ? II. PHẦN LÀM VĂN (6,0 điểm) Câu 1( 2,0 điểm). Viết bài văn phân tích bài thơ Nghề giáo tôi yêu - Nguyễn Việt Chiến ở trên 3. Phẩm chất, tính cách, tâm hồn Đề 1. I. ĐỌC - HIỂU (4,0 điểm) Đọc đoạn trích sau: Tôi thích mình là một cái cây (Thanh Thảo) ( ) Tôi ước mình là một cái cây Thi thoảng có chim tới hót Con chim sâu bé bỏng nhảy nhót Chẳng cần biết thế giới ra sao Một cái cây xanh đến từng chiếc lá Buổi sớm tỏa dưỡng khí Ban đêm hứng ánh trăng Một cái cây lang thang Dù đứng im một chỗ Những ngày rồi qua những người rồi xa Cái cây rung khẽ từng chiếc lá Chúng ta là ai chúng ta về Chờ mãi cơn mưa rào rất lạ Nắng gay gắt cứ như cáu gắt Cây lá nhỏ nép mình chật vật Chúng ta là ai xanh được bao lâu Lặng im lá vàng rơi chạm đất (Trích “Chờ mãi cơn mưa rào – Rất lạ”, Thanh Thảo, NXB HNV, 2019, tr.293, 294) Chú giải: Thanh Thảo tên khai sinh là Hồ Thành Công, sinh ngày 16/2/1946, quê ở xã Đức Tân, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi. Tốt nghiệp khoa ngữ văn, trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, Thanh Thảo vào công tác ở chiến trường miền Nam. Hiện ông là Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật Quảng Ngãi, phó chủ tịch Hội đồng thơ Hội nhà văn Việt 8
9. Nam. Những năm gần đây, ngoài làm thơ Thanh Thảo còn viết báo, tiểu luận phê bình và nhiều thể loại khác, nhưng đóng góp quan trọng và đặc sắc nhất của ông vẫn là thơ ca. Thực hiện các yêu cầu: Câu 1. (0,5 điểm) Xác định nhân vật trữ tình trong đoạn thơ trên? Câu 2. (0,5 điểm) Chỉ ra những từ ngữ mô tả cái cây mà tác giả ao ước trở thành? Câu 3. (1,0 điểm) Xác định và nêu tác dụng của một biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ sau: Buổi sớm tỏa dưỡng khí Ban đêm hứng ánh trăng Một cái cây lang thang Dù đứng im một chỗ Câu 4. (1,0 điểm) Nhận xét về ao ước của tôi qua các dòng thơ dưới đây: Tôi ước mình là một cái cây Thi thoảng có chim tới hót Con chim sâu bé bỏng nhảy nhót Chẳng cần biết thế giới ra sao Câu 5. (1,0 điểm) Qua văn bản trên, hãy nêu một thông điệp anh/ chị thấy có ý nghĩa nhất với cuộc sống hôm nay và giải thích lý do tại sao. II. VIẾT: (6,0 điểm) Hãy viết một bài văn phân tích bài thơ Tôi thích mình là một cái cây của Thanh Thảo . 9