Bài giảng Tiếng Việt 4 (Luyện từ và câu) - Bài: Dấu ngoặc kép - Năm học 2021-2022

Nội dung text: Bài giảng Tiếng Việt 4 (Luyện từ và câu) - Bài: Dấu ngoặc kép - Năm học 2021-2022

1. KHỞI ĐỘNG!
2. Dấu hai chấm trong câu sau có tác dụng gì? Rồi những cảnh tuyệt đẹp của đất nước hiện ra: cánh đồng với những đàn trâu thung thăng gặm cỏ, dòng sông với những đoàn thuyền ngược xuôi. A.Dấu hai chấm báo hiệu bộ B. Dấu hai chấm báo hiệu bộ phận phận câu đứng sau nó là lời nói câu đứng sau nó là lời giải thích của một nhân vật. cho bộ phận đứng trước.
3. Dấu hai chấm trong câu sau có tác dụng gì? Dắt xe ra cửa, tôi lễ phép thưa: “Thưa ba, con xin phép đi học nhóm”. B. Dấu hai chấm báo hiệu bộ A. Dấu hai chấm báo hiệu bộ phận câu đứng sau nó là lời phận câu đứng sau nó là lời giải thích cho bộ phận đứng nói của một nhân vật. trước
4. Thứ năm ngày 18 tháng 11 năm 2021 Luyện từ và câu Dấu ngoặc kép I. Nhận xét : Bài 1. Những từ ngữ và câu đặt trong dấu ngoặc kép dưới đây là lời của ai ? Nêu tác dụng của dấu ngoặc kép : Bác tự cho mình là “người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận”, là “đầy tớ trung thành của nhân dân”. Ở Bác, lòng yêu mến nhân dân đã trở thành một sự say mê mãnh liệt. Bác nói: ‘‘Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.” Theo TRƯỜNG CHINH
5. Bác tự cho mình là “người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận”, là “đầy tớ trung thành của nhân dân”. Ở Bác, lòng yêu mến nhân dân đã trở thành một sự say mê mãnh liệt. Bác nói: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.” NhữngNhững từ từ ngữ ngữ và và câu câu đặt đặt trong trong dấu dấu ngoặc ngoặc kép kép là là lờilời của của Bác ai?. Hồ. - Nêu tác dụng của dấu ngoặc kép? Dấu ngoặc kép dùng để dẫn lời nói trực tiếp của nhân vật.
6. Dấu ngoặc kép dùng để đánh dấu chỗ trích dẫn lời nói trực tiếp của nhân vật. Lời nói đó có thể là: Một từ * Từ ngữ: “người lính vâng lệnh quốc hay cụm dân ra mặt trận”, “đầy tớ trung từ. thành của nhân dân.” * Câu: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, Một câu ham muốn tột bậc, là làm sao cho trọn vẹn nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta hay đoạn văn. được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.”
7. Bài 2. Trong đoạn văn trên, khi nào dấu ngoặc kép được dùng độc lập ? Khi nào dấu ngoặc kép được dùng phối hợp với dấu hai chấm ? Bác tự cho mình là “người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận”, là “đầy tớ trung thành của nhân dân”. Ở Bác, lòng yêu mến nhân dân đã trở thành một sự say mê mãnh liệt. Bác nói: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.” Theo Trường Chinh
8. Dấu ngoặc kép dùng độc lập - Dấu ngoặc kép được Bác tự cho mình là “người dùng độc lập khi lời lính vâng lệnh quốc dân ra dẫn trực tiếp chỉ là mặt trận”, là “đầy tớ trung một từ hay cụm từ. thành của nhân dân”. Dấu ngoặc kép dùng phối hợp với dấu hai chấm - Dấu ngoặc kép được Bác nói: “Tôi chỉ có một sự dùng phối hợp với dấu ham muốn, ham muốn tột bậc, hai chấm khi lời dẫn là làm sao cho nước ta hoàn trực tiếp là một câu toàn độc lập, dân ta được trọn vẹn hay một đoạn hoàn toàn tự do, đồng bào ai văn. cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.”
9. Bài 3: Trong khổ thơ sau, từ lầu được dùng với ý nghĩa gì ? Dấu ngoặc kép trong trường hợp này được dùng làm gì ? Có bạn tắc kè hoa Xây “lầu” trên cây đa Rét, chơi trò đi trốn Đợi ấm trời mới ra. PHẠM ĐÌNH ÂN
10. * Từ “lầu” chỉ cái gì? Từ lầu chỉ ngôi nhà tầng cao, to, sang trọng, đẹp đẽ. * Tắc kè hoa có xây được “lầu” theo nghĩa trên không? Tắc kè xây tổ trên cây – tổ tắc kè nhỏ bé, không phải cái lầu theo nghĩa con người. * Từ “lầu” trong khổ thơ được dùng với nghĩa gì? Từ lầu nói cái tổ của tắc kè rất đẹp và quý. * Dấu ngoặc kép trong trường hợp này được dùng làm gì? Dấu ngoặc kép trong trường hợp này được dùng để đánh dấu từ lầu là từ được dùng với ý nghĩa đặc biệt.
11. Có bạn tắc kè hoa Xây “lầu” trên cây đa Rét, chơi trò đi trốn Đợi ấm trời mới ra. PHẠM ĐÌNH ÂN Dấu ngoặc kép trong trường hợp này được dùng để đánh dấu từ lầu là từ được dùng với ý nghĩa đặc biệt. NHÀ LẦU
12. II. Ghi nhớ 1. DấuDấu ngoặc ngoặc kép kép thường thường dẫn dùng lời để nói làm trực gì tiếp của nhânvà dùng vật hoặc như củathế nào?người nào đó. Nếu lời nói trực tiếp là một câu trọn vẹn hay một đoạn văn thì trước dấu ngoặc kép ta thường phải thêm dấu hai chấm. 2. Dấu ngoặc kép còn được dùng để đánh dấu những từ ngữ được dùng với ý nghĩa đặc biệt.
13. III. Luyện tập Bài tập 1: Tìm lời nói trực tiếp trong đoạn văn sau : Có lần, cô giáo ra cho chúng tôi một đề văn ở lớp: “Em đã làm gì để giúp đỡ mẹ ?” Tôi loay hoay mất một lúc, rồi cầm bút và bắt đầu viết: “Em đã nhiều lần giúp đỡ mẹ. Em quét nhà và rửa bát đĩa. Đôi khi, em giặt khăn mùi soa.” Theo PI-VÔ-NA-RÔ-VA
14. Có lần, cô giáo ra cho chúng tôi một đề văn ở lớp: “Em đã làm gì để giúp đỡ mẹ ?” Tôi loay hoay mất một lúc, rồi cầm bút và bắt đầu viết: “Em đã nhiều lần giúp đỡ mẹ. Em quét nhà và rửa bát đĩa. Đôi khi, em giặt khăn mùi soa.” BàiNhững 2. Có lờithể nói đặt trực những tiếp lời trong nói trựcđoạn tiếp văn trong không đoạn thể viếtvăn xuốngở bài tập dòng 1 xuốngđặt sau dòng, dấu gạchsau dấu đầu gạch dòng. ngang Vì đây đầu không dòng phảikhông là ?lời Vì nói sao trực ? tiếp giữa hai nhân vật đang nói chuyện với nhau. Đề bài của cô giáo và câu hỏi của bạn học sinh không phải là dạng đối thoại trực tiếp nên không thể viết xuống dòng, đặt sau dấu gạch đầu dòng được. Đây là điểm mà chúng ta rất hay nhầm lẫn khi viết.
15. Bài tập 3 : Em đặt dấu ngoặc kép vào chỗ nào trong các câu sau ? a) Cả bầy ong cùng nhau xây tổ. Con nào con nấy hết sức tiết kiệm “ vôi vữa ” . b) Trạng Quỳnh thấy có người dâng vua một mâm đào gọi là đào “ trường thọ ” thì thản nhiên lấy một quả mà ăn. Vua giận, ra lệnh chém đầu Quỳnh. Quỳnh bèn tâu : - Tâu bệ hạ, thần thấy quả đào gọi là“ trường thọ ” mới lấy ăn, tưởng ăn vào thì được sống lâu thờ vua. Không ngờ, nuốt chưa khỏi miệng mà chết đã đến cổ. Vậy nên, xin đức vua đổi tên quả ấy là “ đoản thọ ” và trị tội kẻ xu nịnh dâng đào. Vua nghe vậy bật cười, tha tội cho Trạng Quỳnh. Truyện DÂN GIAN VIỆT NAM
16. Trò chơi: Ai nhanh ai đúng.
17. Chọn chữ cái trước câu trả lời đúng: 1. Dấu ngoặc kép thường được dùng để dẫn lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc của người nào đó. A- Đúng. B- Sai.
18. Chọn chữ cái trước câu trả lời đúng: 2. Khi nào dấu ngoặc kép được dùng độc lập? A- Dấu ngoặc kép được dùng độc lập khi lời dẫn trực tiếp chỉ là một từ hay một cụm từ. B- Dấu ngoặc kép được dùng độc lập khi lời dẫn trực tiếp là một câu hay một đoạn văn hoàn chỉnh.