Bài giảng Ngữ văn 9 - Bài: Một số vấn đề dạy nghị luận xã hội (Theo chương trình mới)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 9 - Bài: Một số vấn đề dạy nghị luận xã hội (Theo chương trình mới)

1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ DẠY NGHỊ LUẬN XÃ HỘI Ngữ văn 9 (CT mới) Ths. Trần Lê Duy
2. MỘT SỐ LƯU Ý CHUNG KHI DẠY VIẾT KIỂU BÀI VĂN NGHỊ LUẬN THEO TINH THẦN ct mớiMỤC TIÊU CẦN ĐẠT Sau buổi trao đổi hôm nay, thầy cô có thể: • Trình bày một số lưu ý về việc dạy kĩ năng viết NLXH theo tinh thần CT mới. • Phân tích được đường phát triển kĩ năng viết NLXH ở cấp THCS. • Trình bày được đặc điểm kiểu bài NLXH về một vấn đề cần giải quyết. • Trình bày được một số lưu ý về cách dạy kiểu bài NLXH về một vấn đề cần giải quyết, vận dụng vào thiết KHDB và thực tiễn dạy học.
3. MỘT SỐ LƯU Ý CHUNG KHI DẠY VIẾT KIỂU BÀI VĂN NGHỊ LUẬN THEO TINH THẦN ctNỘI mới DUNG BUỔI BÁO CÁO 1. Một số lưu ý chung khi dạy viết kiểu bài văn nghị luận theo tinh thần CT mới 2. Đường phát triển năng lực kĩ năng viết NLXH 3. Đặc điểm kiểu bài nghị luận về một vấn đề cần giải quyết 4. Định hướng cách dạy 5. Một số suy nghĩ về yêu cầu “viết đoạn NLXH” 6. Trao đổi
4. 01. MỘT SỐ LƯU Ý CHUNG KHI DẠY VIẾT KIỂU BÀI VĂN NGHỊ LUẬN THEO TINH THẦN CHƯƠNG TRÌNH MỚI
5. MỘTMỘT SỐ SỐ LƯU LƯU Ý Ý CHUNG CHUNG KHI KHI DẠY DẠY VIẾT VIẾT KIỂU KIỂU BÀI BÀI VĂN NGHỊ VĂNLUẬN NGHỊ THEO LUẬN TINH THEO THẦN TINH ct mớiTHẦN ct mới Đảm bảo yêu cầu cần đạt của CT (nội dung dạy, mức độ tư duy)
6. MỘTMỘT SỐ SỐ LƯU LƯU Ý Ý CHUNG CHUNG KHI KHI DẠY DẠY VIẾT VIẾT KIỂU KIỂU BÀI BÀI VĂN NGHỊ VĂNLUẬN NGHỊ THEO LUẬN TINH THEO THẦN TINH ct mớiTHẦN ct mới Lưu ý đến các từ miêu tả mức độ tư duy để hướng dẫn HS thực hiện cho đúng, tránh tự ý nâng hoặc hạ độ Trích: Chương trình GDPT môn Ngữ văn, Bộ Giáo dục khó. và đào tạo, 2018
7. MỘTMỘT SỐ SỐ LƯU LƯU Ý Ý CHUNG CHUNG KHI KHI DẠY DẠY VIẾT VIẾT KIỂU KIỂU BÀI BÀI VĂN NGHỊ VĂNLUẬN NGHỊ THEO LUẬN TINH THEO THẦN TINH ct mớiTHẦN ct mới Không nhất thiết Đảm bảo yêu cầu Dạy bản chất của Chú ý các thành chia dạng tư cần đạt của CT văn nghị luận: tố giao tiếp liên tưởng đạo lí – (nội dung dạy, luận điểm, lí lẽ, quan đến bài viết hiện tượng đời mức độ tư duy) bằng chứng → Mục đích viết sống Phương pháp Dạy viết gắn với dạy học chủ yếu: Đánh giá bài viết tình huống trong phân tích mẫu, của HS theo các đời sống → Đề dạy viết theo quy tiêu chí kĩ năng, văn mở. trình, nói to suy không phải các nghĩ, nội dung cần có.
8. MỘTMỘT SỐ SỐ LƯU LƯU Ý Ý CHUNG CHUNG KHI KHI DẠY DẠY VIẾT VIẾT KIỂU KIỂU BÀI BÀI VĂN NGHỊ VĂNLUẬN NGHỊ THEO LUẬN TINH THEO THẦN TINH ct mớiTHẦN ct mới Mời quý thầy cô theo dõi câu nghị luận xã hội trong đề minh hoạ của Bộ Giáo dục và đào tạo (công bố ngày 29.12.2023)
9. MỘT SỐ LƯU Ý CHUNG KHI DẠY VIẾT KIỂU BÀI VĂN NGHỊ LUẬN THEO TINH THẦN ct mới Đáp án của Bộ (tr.1)
10. MỘT SỐ LƯU Ý CHUNG KHI DẠY VIẾT KIỂU BÀI VĂN NGHỊ LUẬN THEO TINH THẦN ct mới Đáp án của Bộ (tr.2)
11. MỘT SỐ LƯU Ý CHUNG KHI DẠY VIẾT KIỂU BÀI VĂN NGHỊLời dẫn cho thấy tình huống giao LUẬN THEO TINH THẦN ct mới tiếp gắn với việc viết bài văn (người viết hình dung được viết bài này để làm gì, trong tình huống nào, ) • Rõ ràng, cụ thể: HS đọc kĩ đề sẽ biết Nhiệm vụ: rõ ràng, cụ thể, mình cần làm gì (không bị mờ hồ, đi sai đề tài có tính mở. hướng từ khâu đọc đề). • Có tính mở: HS có nhiều cách để giải quyết yêu cầu đề, theo ý kiến, quan điểm của bản thân.
12. MỘT SỐ LƯU Ý CHUNG KHI DẠY VIẾT KIỂU BÀI VĂN NGHỊ LUẬN THEO TINH THẦN ct mới Tiêu chí chấm điểm là các kĩ năng viết HS cần thể hiện trong bài viết (mục a,b,c,d,đ,e) Hướng đến đánh giá các kĩ năng tổ chức và triển khai ý, chứ không vạch ra cố định các ý cần có (các phần gạch chân) Có gợi ra một số hướng triển khai ý nhưng không bắt buộc, HS có thể làm khác (khối tô xanh) Bản chất vấn đề là kĩ năng lập Không cần chia dạng tư tưởng đạo luận (luận điểm, lí lẽ, bằng chứng) lí – hiện tượng đời sống.
13. MỘT SỐ LƯU Ý CHUNG KHI DẠY VIẾT KIỂU BÀI VĂN NGHỊ LUẬN THEO TINH THẦN ct mới Tỉ lệ điểm giữa tiêu chí về ý và tiêu chí kĩ năng viết.
14. Các phần Điểm quy Điểm tự của bài Nội dung kiểm tra định đánh giá văn Nêu vấn đề cần bàn luận. 05 Mở bài Nêu ý kiến đồng tình hay phản đối. 05 Giải thích được từ ngữ quan trọng và ý 10 Ví dụ: chuyển hoá bảng nghĩa của ý kiến cần bàn luận (nếu có) Trình bày được luận điểm thể hiện ý kiến 10 kiểm trong SGK thành đồng tình hay phản đối về vấn đề cần bàn phiếu chấm điểm. luận. Thân bài Nêu được ít nhất hai lí lẽ một cách thuyết 20 phục để làm rõ luận điểm. Nguồn: Bài tập thực hành Nêu được bằng chứng đa dạng, cụ thể, phù 20 Ngữ văn 8, NXB Giáo dục. hợp với luận điểm. Sắp xếp các lí lẽ, bằng chứng theo trình tự 10 hợp lí. Khẳng định lại vấn đề. 05 Đề xuất giải pháp hoặc nêu bài học rút ra 05 Kết bài từ vấn đề bàn luận. Diễn đạt Không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu. 05 Diễn đạt chặt chẽ, thuyết phục. 05 Tổng điểm 100
15. MỘT SỐ LƯU Ý CHUNG KHI DẠY VIẾT KIỂU BÀI VĂN NGHỊ LUẬN THEO TINH THẦN ct mới ĐỊNH HƯỚNG THAY ĐỔI VỀ CÁCH DẠY Chuyển từ Sang Coi trọng kĩ năng lập luận (thể hiện Coi trọng nội dung theo một dàn qua luận điểm, lí lẽ, bằng chứng, ) ý sẵn có (ấn định trong đáp án) Kiểm tra cách học sinh xác định, sắp Đòi hỏi HS đúng và đủ ý xếp, triển khai ý theo quan điểm của bản thân. Dạy HS một vài “công thức” sẵn Dạy HS hiểu bản chất của kiểu bài có, tạo ra “bài văn đồng phục” và tạo lập văn bản để phục vụ cho thực tế đời sống của các em. ➔ Không sợ học sinh “thiếu ý” ➔ Sợ HS không biết cách lập luận.
16. VỀ “CÔNG THỨC” HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG TA VẪN QUEN DÙNG Giải thích “Công thức” này từ đâu ra? Thực trạng/ Biểu hiện Có bắt buộc phải sử dụng “công thức” này không? Nguyên nhân Văn bản nào quy định phải sử dụng “công thức” này khi dạy học và kiểm tra Tác động đánh giá? Trong thực tế cuộc sống, khi cần viết bài Giải pháp văn nghị luận về một hiện tượng, người ta có dùng “công thức” này không? Liên hệ bản thân
17. SGK NGỮ VĂN (2006) DẠY KIỂU BÀI HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG NHƯ THẾ NÀO? ➔ Trọng tâm: hướng đến kĩ năng lập luận SGK Ngữ văn 9, tập 2, tr.21 đối với kiểu bài NLXH
18. SGK NGỮ VĂN (2006) DẠY KIỂU BÀI HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG NHƯ THẾ NÀO? ➔ Trọng tâm: hướng đến kĩ năng lập luận SGK Ngữ văn 9, tập 2, tr.24 đối với kiểu bài NLXH
19. THAM KHẢO MỘT ĐÁP ÁN ĐỀ THI TUYỂN SINH CỦA SGD TP. HCM (năm 2012) – hiện tượng “thế hệ gấu bông” Tính “mở” trong đáp án cho thấy định hướng kiểm tra kĩ năng.
20. VỀ “CÔNG THỨC” HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG TA VẪN QUEN DÙNG Giải thích ƯU ĐIỂM: Hỗ trợ HS tìm ý tốt, bài viết của HS dày dặn ý. Thực trạng/ Biểu hiện NHƯỢC ĐIỂM: • Không thể hiện được rõ quan điểm, Nguyên nhân chính kiến của HS, nhập nhằng giữa “trình bày quan điểm về hiện Tác động tượng” với “trình bày hiểu biết về hiện tượng”. Giải pháp • Tạo ra “bài văn đồng phục”. • Xa rời việc tạo lập văn bản nghị Liên hệ bản thân luận trong thực tế đời sống.