Bài giảng Khoa học tự nhiên 7 - Bài 41: Một số yếu tố ảnh hưởng và điều hòa, điều khiển sinh sản ở sinh vật

Nội dung text: Bài giảng Khoa học tự nhiên 7 - Bài 41: Một số yếu tố ảnh hưởng và điều hòa, điều khiển sinh sản ở sinh vật

1. CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY
2. KIỂM TRA BÀI CŨ Câu 1 : Sinh sản hữu tính là A. hình thức sinh sản tạo ra cơ thể mới qua sự hợp nhất giữa giao tử đực và giao tử cái tạo nên hợp tử, hợp tử phát triển thành cơ thể mới. B. quá trình tạo ra những cá thể mới, đảm bảo sự phát triển liên tục của loài. C. hình thức sinh sản không có sự kết hợp của giao tử đực và giao tử cái, cơ thể con sinh ra từ một phần của cơ thể mẹ. D. hình thức sinh sản tạo ra cơ thể mới qua sự phát triển độc lập của giao tử đực và giao tử cái tạo thành cơ thể mới
3. Câu 2 : Quá trình sinh sản hữu tính ở động vật gồm các giai đoạn? A. Hình thành giao tử và thụ tinh B. Thụ tinh và phát triển phôi thai. C. Hình thành giao tử, thụ tính, tạo thành hợp tử D. Hình thành giao tử, thụ tinh, phát triển phôi thai Câu 3 : Hướng tiến hoá về sinh sản của động vật là A. từ vô tính đến hữu tính, từ thụ tinh ngoài đến thụ tinh trong, từ đẻ trứng đến đẻ con. B. từ hữu tính đến vô tính, từ thụ tinh ngoài đến thụ tinh trong, từ đẻ trứng đến đẻ con. C. từ vô tính đến hữu tính, từ thụ tinh trong đến thụ tinh ngoài, từ đẻ trứng đến đẻ con. D. từ vô tính đến hữu tính, từ thụ tinh trong đến thụ tinh ngoài, từ đẻ con đến đẻ trứng.
4. QUÁ TRÌNH SINH SẢN Ở SINH VẬT Có thể chịu ảnh hưởng của các yếu tố nào?
5. BÀI 41: MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG VÀ ĐIỀU HÒA, ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở SINH VẬT I – MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH SẢN Ở SINH VẬT (Tiết 01) II – ĐIỀU HÒA, ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở SINH VẬT (Tiết 02) III – VẬN DỤNG NHỮNG HIỂU BIẾT VỀ SINH SẢN HỮU TÍNH TRONG THỰC TIỄN ĐỜI SỐNG (Tiết 03)
6. HOẠT ĐỘNG NHÓM Các yếu tố ảnh hưởng tới sinh sản của sinh vật Nhiệt độ Ánh Độ ẩm Chất dinh Di truyền Hormone Nội dung sáng dưỡng Ví dụ Ảnh hưởng NHIỆM VỤ + Nhóm 1: Tìm hiểu về yếu tố nhiệt + Nhóm 4: Tìm hiểu về yếu tố Dinh độ dưỡng + Nhóm 2: Tìm hiểu về yếu tố Ánh + Nhóm 5: Tìm hiểu về yếu tố Di sáng truyền + Nhóm 3: Tìm hiểu về yếu tố Độ + Nhóm 6: Tìm hiểu về yếu tố ẩm Hormone
7. Các yếu tố ảnh hưởng tới sinh sản của sinh vật Nội Nhiệt độ Ánh sáng dung - Ở TV: cây lúa lúc tạo hạt do - Ở TV: hoa đào, hoa cúc ra hoa nhiệt độ quá thấp hạt sẽ bị lép. trong điều kiện ánh sáng yếu, ngày Ví dụ - Ở ĐV: sinh sản của chuột nhắt ngắn trắng diễn ra mạnh ở nhiệt độ - Ở ĐV: Gà đẻ nhiều khi tăng thời gian dưới 18 °C. chiếu sáng Ảnh hưởng đến sự ra hoa, Cường độ chiếu sáng và thời gian Ảnh khả năng đẻ trứng, tỉ lệ giới chiếu sáng trong ngày ảnh hưởng hưởng tính của sinh vật. đến ra hoa, đẻ trứng, sinh sản của sinh vật.
8. Các yếu tố ảnh hưởng tới sinh sản của sinh vật Nội Độ ẩm Chất dinh dưỡng dung - Ở TV: Xoài, táo ra hoa muộn khi - Ở TV: măng cụt, cà chua ra ít nụ, thiếu lân. Cúc, hồng ra hoa nhỏ, xấu ít hoa khi thiếu nước. Hoa giấy ra khi thiếu đạm hoa khi khô cằn Ví dụ - Ở ĐV: thiếu dinh dưỡng ảnh hưởng - Ở ĐV: sâu non ăn lá lúa đẻ nhiều đến sự mang thai, thiếu vitaminA, E khi độ ẩm cao (90%) giảm năng suất đẻ trứng ở gà Nước và độ ẩm ảnh hưởng đến sự Các chất dinh dưỡng ảnh hưởng đến sự Ảnh ra hoa, phát tán quả, hạt, bào tử ra hoa, thụ phấn, quá trình mang thai, hưởng năng suất đẻ trứng
9. Các yếu tố ảnh hưởng tới sinh sản của sinh vật Nội Di truyền Hormone dung - Ở TV: ở cà chua đủ 14 lá mới ra hoa, - Ở TV: kích thích sự ra rễ, nầy cây chuối thì 1 năm mới bắt đầu ra chồi.. hoa, . Ví dụ - Ở ĐV: quy định đặc điểm giới - Ở ĐV: ở lợn cỏ A Lưới đẻ 1-2 tính như gà trống biết gáy lứa/năm trong khi ở mèo đẻ 3-4 lứa/năm Ảnh hưởng đến độ tuổi sinh Tham gia điều hòa sinh sản ở Ảnh sản, số lần sinh sản, sinh vật. hưởng
10. I. Một số yếu tố ảnh hưởng đến sinh sản ở sinh vật Các yếu tố ảnh hưởng đến sinh sản của sinh vật bao gồm: - Các yếu tố môi trường: Nhiệt độ, ánh sáng, độ ẩm, chất dinh dưỡng,... - Yếu tố bên trong: Đặc điểm di truyền, hormone sinh sản, tuổi của sinh vật
11. 2. Yếu tố điều hòa sinh sản ở sinh vật - Tìm hiểu thông tin SGK Tr 169,170. Em hãy nêu một số yếu tố điều hoà, điều khiến sinh sản ở sinh vật? Một số yếu tố điều hoà, điều khiển sinh sản ở sinh vật: - Hormone điều hoà sinh sản: Ở thực vật: hormone kích thích sự nở hoa. Ở động vật: hormone điều khiển sự phát sinh giao tử đực và giao tử cái. - Các yếu tố môi trường.
12. II. Điều hòa, điều khiển sinh sản ở sinh vật 1. Điều hòa sinh sản ở sinh vật  - Hormone là yếu tố điều hoà sinh sản ở sinh vật, cụ thể hormone điều hoà sinh sự phát sinh giao tử đực và giao tử cái.
13. Quan sát Hình vẽ, hãy cho biết con người đã điều khiển sinh sản ở sinh vật như thế nào? Nhận xét kết quả về tỉ lệ trứng được thụ tinh ở 2 hình?
14. - Con người đã điều hoà, điều khiển sinh sản ở sinh vật bằng cách chủ động tác động lên sinh vật một số yếu tố: bổ sung thức ăn, tiêm hormone sinh sản, - So sánh kết quả sinh sản ở 2 hình: Cá được con người điều khiển sinh sản có tỉ lệ trứng được thụ tinh cao gấp 2 lần so với cá sinh sản tự nhiên.
15.  2. Điều khiển sinh sản ở sinh vật - Dựa vào ảnh hưởng của hormone và các yếu tố môi trường tới sinh sản ở sinh vật, con người đã chủ động điều khiển quá trình sinh sản của sinh vật cho phù hợp với mục đích chăn nuôi và trồng trọt.
16. III. Vận dụng những hiểu biết về sinh sản hữu tính trong thực tiễn đời sống
17. H41.1. Thắp đèn chiếu sáng để kích thích cây thanh long ra hoa trái vụ H41.2. Con người thụ phấn cho hoa H41.3. Côn trùng thụ phấn cho hoa Quan sát hình 41.1, 41.2, 41.3, đọc thông tin SGK Tr. 170,171, trao đổi nhóm trả lời các câu hỏi SGK Tr.171
18. PHIẾU HỌC TẬP Nhóm: Các thành viên trong nhóm: ............................................................................................ ......................................................................................................................................................... Quan sát H. 41.1, 41.2, 41.3, đọc thông tin SGK Tr. 170,171, trao đổi nhóm trả lời các câu hỏi sau: 1. Trình bày các biện pháp điều khiển sinh sản ở thực vật? Lấy VD trong thực tế? ............................................................................................................. 2. Giải thích tại sao phải bảo vệ một số loài côn trùng như: ong mật, ong bắp cày. ............................................................................................................ ..................... 3. Giải thích cơ sở của việc tạo thành quả không hạt và kể tên một số loại quả không hạt mà em biết? ............................................................................................................ ...................... 4. Việc trồng cây đúng thời vụ có ý nghĩa gì đối với quá trình sinh sản ở thực vật? Giải thích? ....................................................................................................................................
19. ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP 1. - Các biện pháp điều khiển sinh sản ở thực vật: + Sử dụng hormone. + Điều chỉnh nhiệt độ, chế độ chiếu sáng, chế độ dinh dưỡng để kích thích cây ra hoa, tạo quả trái vụ, - Ví dụ trong thực tế: + Thắp đèn chiếu sáng cho thanh long tạo quả vào mùa đông. + Ngắt ngọn bầu, bí trước thời điểm cây ra hoa để phát triển nhiều chồi, nhánh giúp cây ra nhiều quả hơn. + Dùng khói hun cho cây dưa chuột kích thích ra nhiều hoa cái + Nuôi ong trong vườn nhãn để tăng khả năng thụ phấn, tạo quả cho nhãn. 2. Cần phải bảo vệ một số loài côn trùng như ong mật, ong bắp cày vì chúng giúp cây trồng thụ phấn nhằm nâng cao hiệu quả thụ phấn, giúp tăng năng suất quả và hạt. 3. - Cơ sở của việc tạo thành quả không hạt: Ngăn không cho hoa thụ phấn và kích thích bầu nhụy phát triển thành quả không hạt. - Một số loại quả không hạt: Chanh, nho, dưa hấu, bưởi, cam, táo, 4. Ý nghĩa của việc trồng cây đúng thời vụ đối với quá trình sinh sản ở thực vật: Ở thực vật, độ ẩm, nhiệt độ quá cao hay quá thấp đều làm giảm hiệu quả thụ phấn và thụ tinh, làm tăng số lượng hạt lép. Mà độ ẩm, nhiệt độ, có sự thay đổi theo mùa vụ. Bởi vậy, trồng cây đúng thời vụ thì các điều kiện môi trường sẽ thuận lợi cho quá trình sinh sản của thực vật (tăng hiệu suất thụ phấn và thụ tinh) → Giúp cây trồng đạt được năng suất cao.